Belediyenin kiraya verdiği bazı taşınmazların kira gelirlerini yapılan sözleşme gereği aylık olarak tahsil etmesine rağmen bu kira gelirlerine ilişkin tahakkuk kaydının sözleşme imzalandığı anda yapıldığı görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nde bir ekonomik değerin; yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirileceği belirtilmiş; Yönetmelik’in ikinci bölümünde temel muhasebe kavramları ve ilkelerine yer verilmiştir. Kamu idarelerinin faaliyetlerinin, belirli dönemlerde raporlanıp ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanacağı “Dönemsellik” kavramıyla; işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve bunlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınacağı “Özün önceliği” kavramıyla ifade edilmiştir.

Bunlara ek olarak bir gelirin tahakkuk edebilmesi için bu gelirin hukuki olarak doğması, yani taraflar arasında bir hak ve borç durumuna gelmiş olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Kurum tarafından kiraya verilmiş olan bazı taşınmazlara ilişkin kira gelirlerinin yapılan sözleşme gereği aylık olarak tahsil edilmesine rağmen, bu kiralar daha tahakkuk etmeden sözleşme imzalandığında tahakkuk etmiş gibi kayıtlara alındığı görülmüştür. Kurum tarafından bu kira sözleşmelerine ilişkin tahakkuk kaydı düşülebilmesi için kira gelirlerinin hukuki olarak doğmuş olması gerekmektedir. Hukuki olarak doğup bir alacak durumuna gelebilmesi için ise kira sözleşmesinde öngörülen 1 aylık süre sonunda kiracı tarafından ödenmemiş olması gerekmektedir. Ancak Belediye tarafından kira sözleşmesi imzalandığında kira bedelinin tamamının 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydı yapılarak muhasebeleştirildiği görülmüştür. Dolayısıyla kiracı tarafından sözleşmede belirtilen sürede kiranın ödenmemesinden veya kira sözleşmesinden kaynaklanan bir tahakkuk söz konusu değildir.

Bu uygulama henüz doğmamış bir alacağın mali tablolara yansımasına neden olarak

120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı ve 600 Gelirler Hesabının hatalı gözükmesine yol açmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemizce kiraya verilen bazı taşınmazların kira gelirlerinin yapılan sözleşme gereği aylık olarak tahsil edilenlerin tahakkuk kayıtlarının bundan sonraki süreçte hak doğduktan sonra tahakkuk işlemlerinin yapılmasına azami dikkat edilecektir. Dolayısıyla Gelirlerden Alacaklar Hesabı ile Gelirler Hesabının Mali Tablolara hatalı yansımasının önüne geçilmeye çalışılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından bulgu konusu taşınmaz kira gelirlerine ilişkin tahakkuk kayıtlarının bundan sonraki süreçte hak doğduktan sonra yapılmasına azami dikkat edileceği ifade edilmekle birlikte 2018 yılı mali tablolarında 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı ile 600 Gelirler Hesabı hatalı gözükmektedir. Söz konusu taşınmaz kira gelirlerinin 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabında muhasebeleştirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.