İdare tarafından 2020 yılı içinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılan mal alımlarına ait harcamaların yıllık toplamında, bütçeye bu amaçla konulan ödeneklerin %10’u Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmaksızın aşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Pazarlık Usulü” başlıklı 21’inci maddesi birinci fıkrasının (f) bendinde;

“İdarelerin yaklaşık maliyeti ellimilyar Türk Lirasına (2015 yılı için yüzaltmışyedibin dokuzyüzaltmışaltı) kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları pazarlık usulü ile ihale yapılabilir.”

“Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinde;

“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:

…

1. Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar (2015 yılı için ellibin üçyüzseksenbeş Türk Lirası), diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını (onaltıbin yediyüzseksenaltı Türk Lirasını) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.”

“İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62’nci maddesi birinci fıkrasının (ı) bendinde ise;

“ı) Bu Kanunun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10'unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” hükümleri yer almaktadır.

4734 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına yönelik hususlara ilişkin olarak çıkarılan ve 22.08.2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesinde; 4734 sayılı Kanun’un 62’inci maddesinin (ı) bendi ile ilgili olarak 31.12.2020 tarihli ve 31351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “4734 Sayılı Kamu İhale

Kanununun 62 nci Maddesinin (I) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ” açıklamalarının dikkate alınacağı düzenlenmiştir.

Mezkûr Tebliğ’de 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesi birinci fıkrasının (ı) bendinin uygulanmasına ilişkin açıklamaları içermektedir. Buna göre; açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usullerinin temel ihale usulü olduğu ve bu temel usullerden biriyle alım yapılamadığı durumlarda diğer usul ve yöntemlerin kullanılabileceği belirtilerek Kanun’un 21/f ve 22/d maddelerine göre yapılacak alımlarda %10’luk sınırın aşılmasına yönelik olarak Kamu İhale Kurulu uygun görüşünün alınması için İdarelerce yapılacak başvuruların şartları ve değerlendirme kriterleri hakkında düzenlemelere yer verilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesi birinci fıkrasının (ı) bendi hükmü dikkate alındığında, idarelerin aynı Kanun’un 21’inci maddesi birinci fıkrasının (f) bendi ile 22’nci maddesi birinci fıkrasının (d) bendine göre yapacakları alımlara ilişkin bir sınır bulunmakta olup bu sınır da, yapılacak mal veya hizmet alımı ile yapım işi için ayrı ayrı olmak üzere, bu işler için konulmuş ödeneklerin %10’udur. Anılan bent hükümleri uyarınca %10 sınırının idarece takip edilmesi ve bu sınırın aşılacağının öngörülmesi halinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesinde yapılan açıklamalara uygun olarak Kamu İhale Kuruluna başvurulması ve Kurulun uygun görüşünün alınması gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Beşiktaş Belediyesi tarafından 4734 sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d kapsamında 14.221.825,08 TL’lik mal alımına yönelik harcamada bulunulduğu görülmüştür.

Tablo 11: 2020 Yılı Ödenek ve 21/f ve 22/d’ye Göre Yapılan Harcama Miktarları

Tablodan anlaşılacağı üzere; mal alımlarında 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendinde belirtilen sınır aşılmıştır.

Söz konusu tespit sonrasında İdare tarafından; bulguda belirtilen aşımın yapılmaması için ilgili müdürlüklere, kurum içinde yayımlanan bir genelge ile gerekli uyarıların yapıldığı ve gerekli çalışmaların başlatıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, 4734 sayılı Kanun’un 21’inci ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler içinde yapılan harcamaların yıllık toplamının, İdarenin bütçesine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unun Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan aşılmaması gerekmektedir.