696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 127’nci maddesiyle 375 sayılı KHK’ya eklenen Geçici 23’üncü maddesinin sekizinci fıkrasında; “Sürekli işçi kadrolarına geçirileceklerin istihdam edilmesine esas hizmet alım sözleşmelerinde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan kısımların da bulunması halinde, personel çalıştırılmasına dayalı olan kısımlar için iş eksilişi yapılmış sayılır.” denilmek suretiyle hizmet alım sözleşmelerinde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan kısımların bulunması halinde, personel çalıştırılmasına dayalı olan kısımlar için iş eksilişi yapılacağı belirtilmiştir.

Aynı KHK’nın Geçici 24’üncü maddesinde ise, hizmet alım sözleşmelerinin feshedilmiş veya iş eksilişi yapılmış sayılacağı tarihten itibaren bu madde kapsamında yer alan idarelerde ve söz konusu şirketlerde, ek 20’nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

375 sayılı KHK’nin Ek 20’inci maddesinde;

“İl özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetleri 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62 nci maddesinin birinci fıkrasının

(e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebilir.” hükmü yer almaktadır.

28.04.2018 tarih ve 30405 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinde; “İdarelerin, şirket personeli de dâhil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamaz. Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamaz.”

Birinci fıkrada belirlenen oranı aşan idareler tarafından İçişleri Bakanlığından izin alınmaksızın şirketlerine işçi alımı yapılamaz.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Usul ve Esaslar’ın 3’üncü maddesinde, bu Usul ve Esaslar’ın uygulanmasında esas olmak üzere şirket ve işçi tanımlanmıştır. Buna göre, işçi, şirketlerde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında idareye hizmet sunmak üzere iş sözleşmesine dayalı olarak çalışan kişiyi ifade etmektedir. Şirket ise il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idareleri ve belediyelerin üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin doğrudan doğruya veya dolaylı olarak birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketi ifade etmektedir.

Buna göre, Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinin birinci fıkrasındaki oranı aşan idareler tarafından İçişleri Bakanlığından izin alınmaksızın, şirketlerine, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında idareye hizmet sunmak üzere işçi alımı yapılamaz. Buradaki şirketler, tanımdan da anlaşılacağı üzere, belediyenin doğrudan doğruya veya dolaylı olarak birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketlerdir.

Yapılan incelemede, 375 sayılı KHK’nın Geçici 23’üncü maddesi çerçevesinde iş eksilişi yapılan Bodrum Belediyesi Çöp Toplama ve Nakli ile Kent Temizliği Hizmet Alım İşi kapsamında çalıştırılan ve Bodrum Belediyesi Personel AŞ’ye işçi statüsü ile geçenler dışında işçi çalıştırıldığı ve bu işçilerin diğer belediye şirketi Bodrum Belediyesi Turizm İnşaat Gıda Enerji San. ve Tic. AŞ. bünyesinde işe alındığı söz konusu işe ilişkin hak ediş eki puantaj cetvellerinin incelenmesinden anlaşılmıştır.

İdarenin, Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinin birinci fıkrasındaki oranı aştığı anlaşıldığından, İçişleri Bakanlığından izin alınmaksızın şirketlerine personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında idareye hizmet sunmak üzere işçi alımı yapılması mümkün değildir.

Kamu idaresi cevabında; “28.04.2018 tarih ve 30405 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar'ın 5'inci maddesinde; "İdarelerin, şirket personeli de dâhil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamaz. Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamaz.

Birinci fıkrada belirlenen oranı aşan idareler tarafından İçişleri Bakanlığından izin alınmaksızın şirketlerine işçi alımı yapılamaz. " düzenlemesi bulunmaktadır.

Müdürlüğümüz çöp toplama ve kent temizliği hizmetleri; 14.07.2017 tarihinde ihalesi yapılan 2017/292653 İ.K.Numaralı “Bodrum Belediyesi Çöp Toplama ve Nakli ile Kent Temizliği Hizmeti” işi kapsamında yürütülmekte iken ilgi (a) KHK gereği söz konusu ihale kapsamında istihdam edilen personeller iş kapsamından çıkarılarak personel kısmı dışındaki diğer iş kalemleri iş eksilişi ile devam etmektedir. Söz konusu hizmet alımı işine ait şartnamede bölgemizin turizm bölgesi olması sebebi ile kış aylarında ve yaz aylarında çalışan personel sayısı değişmektedir.

14.05.2018 tarih ve 2882-11462 sayılı Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün yazısıyla; % 40 oranının aşılması nedeniyle Muğla Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü’ne İçişleri Bakanlığı’na iletilmek üzere, personel alımı izni için yazı yazılmış, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 05.06.2018 tarih ve 93127266-906-E-12388 sayılı yazılarıyla “09.04.2018 tarih ve 11608 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla kabul edilen İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esasların 5 inci maddesi

uyarınca elli (50) işçi alımına 04.06.2018 günü Bakan Onayı ile izin verilmiştir. Yukarıda izin verilen personel sayısının 30’u Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından alınmıştır.

Bölgemizde söz konusu hizmet kapsamında yaz aylarında 366 daimi işçi kadrolarında 39 geçici işçi kadrolarında toplam 405 personel çalıştırılmıştır. Sözleşme kapsamında yaz aylarında 447 personel ile çalışması öngörülmüş olup yaşanan yaz döneminde 465 personele ihtiyaç duyulmuştur. Turizmin yoğun olması nedeniyle yaz aylarında personel eksikliği sebebi ile sözleşmeye göre eksik vardiya ile çalışılmış, hızla gelişen yerleşim alanlarının artması nedeni ile de kış döneminde öngörülmeyen araç çalıştırılması ihtiyaç olmuştur. Ayrıca emekliye ayrılan personeller olduğundan daimi işçi kadrolarında personele ihtiyaç bulunmasından dolayı,2018 yılında mevsimlik olarak 30 işçi belediye şirketi Bodrum Belediyesi Turizm İnşaat Gıda Enerji San. ve Tic. AŞ. bünyesinde Başkanlık Makamının talimatıyla işe alınmıştır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi cevabında turizmin yoğun olması nedeniyle yaz aylarında personel eksikliği sebebi ile sözleşmeye göre eksik vardiya ile çalışıldığı, hızla gelişen yerleşim alanlarının artması nedeni ile de kış döneminde öngörülmeyen araç çalıştırılmasına ihtiyaç olduğu, ayrıca emekliye ayrılan personeller olduğundan daimi işçi kadrolarında personele ihtiyaç bulunmasından dolayı, 2018 yılında mevsimlik olarak 30 işçinin belediye şirketi Bodrum Belediyesi Turizm İnşaat Gıda Enerji San. ve Tic. AŞ. bünyesinde işe alındığı belirtilmiş olmakla birlikte 696 sayılı KHK’nın Geçici 24’üncü maddesine göre idarelerde ve söz konusu şirketlerde, 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yapılamayacağından ve İdarenin Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinde belirtilen oranı aştığı anlaşıldığından, İçişleri Bakanlığından izin alınmaksızın şirketlerine personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında idareye hizmet sunmak üzere işçi alımı yapılması mümkün değildir.

Bulgu konusu tespitin gereğinin yapılıp yapılmadığı izleyen denetimlerde takip edilecektir.