Uygulama projesi bulunan ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceğine ilişkin düzenleme yapılan bina yapım işinin, mevzuata aykırı olarak anahtar teslimi götürü bedel ve birim fiyat teklif alma

yöntemlerinin birlikte uygulanması suretiyle ihale edilmesi sonucunda işin yüksek fiyat teklif eden yüklenici üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılmasının zorunlu olduğu ancak bazı nedenlerle uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabileceği ve bu halde de işin uygulama projesi yapılabilen kısımları için anahtar teslimi götürü bedel, uygulama projesi yapılamayan kısımlarında ise her bir kalem iş için birim fiyat teklif almak suretiyle ihalenin gerçekleştirilebileceği ifade edilmiştir.

Ancak, İdare tarafından uygulama projesi bulunan bina yapım işinin bir kısmı için anahtar teslimi götürü bedel, işin diğer kısmı olan 186 kalem için ise birim fiyat teklif almak suretiyle ihale gerçekleştirilmiş olup işe ilişkin olarak karma sözleşme düzenlenmiştir.

Bu kapsamda, yukarıda belirtilen Kanun hükmünde de ifade edildiği üzere, uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunlu olup bu durumda, herhangi bir gerekçe ile anahtar teslimi götürü bedel ve birim fiyat teklif alma yöntemlerinin birlikte uygulanması suretiyle ihale yapılması mümkün değildir.

Diğer yandan, işe ilişkin İdari Şartname’nin 35’inci maddesinde yalnızca birim fiyat teklif alınan kalemlerde uygulanması mümkün olan fiyat dışı unsur uygulamasına yer verilmiş ve uygulama projesinde mevcut 7 adet iş kalemine istekliler tarafından teklif edilen birim fiyatlar ile işe dair teklif edilen toplam bedeller üzerinden puan hesabı gerçekleştirilmiştir.

Yapılan hesaplama sonucunda daha fazla puan elde eden istekli (A)’nın teklifi, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmiş ve ihale üzerine bırakılmıştır. İstekli (A)’ya nazaran toplamda 574.000 TL düşük bedel içeren teklif veren istekli (C)’nin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif dahi olamamış bu nedenle en düşük teklifi veren istekli (C) ile sözleşme imzalanamamıştır.

Kamu idaresi cevabında, bulgunun temel konusu olan mevzuata aykırı bir şekilde işin bir kısmının anahtar teslimi götürü bedel, bir kısmının birim fiyat sözleşme ile ihale edilmesine ilişkin herhangi bir açıklamaya yer verilmemiş olup mevzuata aykırı işlemin akabindeki uygulama olan fiyat dışı unsurun gerekliliğinden bahsedilmiştir.

Söz konusu işte mevzuata aykırı bir şekilde karma sözleşme türünün tercih edilmesi ile ihalede uygulanan fiyat dışı unsur düzenlemesinin, İdari Şartname’ye eklenmesine imkan tanınmıştır. Zira proje değişikliklerine istinaden artabilecek imalat miktarları karşısında isteklilerin aşırı avantaj elde etmemesi için uygulanan birim fiyatların toplam teklif bedeline oranlanması ve yaklaşık maliyet ile mukayesesini içeren ihale konusu fiyat dışı unsurun uygulanabileceği tek sözleşme türü birim fiyat sözleşme olup bu hesap yönteminin anahtar teslimi götürü bedel bir sözleşmede uygulanmasının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak, uygulama projesi bulunan yapım işinin tüm imalat kalemlerinin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale edilmemesi sonucunda İdari Şartname’de birim fiyat teklif alınan imalatlar için uygulanma imkanı olan fiyat dışı unsura yer verilmesi ile ihalenin daha yüksek fiyat teklif eden yüklenici üzerinde bırakılmasına neden olunmuştur.

Tablo 12: Tekliflere Göre Belirlenen İhale Sonucu