Kullanılan veya tüketime sevk edilen ilk madde ve malzemelerin muhasebeleştirilmesinde, bilanço hesaplarıyla faaliyet hesapları arasında uyumsuzluk olduğu görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 150- İlk Madde ve Malzeme Hesabının işleyişini gösteren 116’ncı maddesinde; tüketilmek amacıyla kamu idaresinin ilgili birimlerine verilen veya kullanılan ilk madde ve malzemelerin bu hesaba alacak, 630- Giderler Hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir. Diğer yandan Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planı’nda; 630.14 İlk Madde ve Malzeme Giderleri yardımcı hesabı tüketime sevk edilen tüketim malzemelerinin giderler hesabında takip edilmesi için kullanılması gereken bir yardımcı hesaptır.

Buna göre ilk madde ve malzemelerin, kullanıldıkça veya tüketime sevk edildikçe 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına alacak, 630.14 İlk Madde ve Malzeme Giderleri yardımcı hesabına borç kaydedilmek suretiyle giderleştirilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda; 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının alacak tutarı toplamı ile 630.14 İlk Madde ve Malzeme Giderleri yardımcı hesabının borç tutarı toplamının eşit olması gerekmektedir.

Bayraklı Belediyesi 2020 yılı mizanı incelendiğinde; 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının alacak tutarı toplamının 13.189.930,45 TL olmasına karşılık 630.14 İlk Madde ve Malzeme Giderleri yardımcı hesabının borç tutarı toplamının 12.506.401,52 TL olduğu tespit edilmiştir. Ancak düzeltme kayıtları veya TİF düzenlenme şartı bulunmayan taşınırlara ilişkin kayıtlar haricinde söz konusu hesapların birbirine eşit olması gerekmektedir.

Sonuç olarak, muhasebe düzeni içerisinde söz konusu hesapların borç ve alacak tutarlarının birbirine uyumlu olması gerektiğinden, 630.14 İlk Madde ve Malzeme Giderleri Hesabında yer alan tutar gerçeği yansıtmamaktadır.