Karar Künyesi
Üniversitede yapılan denetimler kapsamında 2022-2023 ders yılı için onaylanan haftalık ders programında yer almayan dersler için ek ders ücreti ödendiği, proje, staj ve benzeri derslerin ödenmesinde esaslarda yer alan sınırlamalara uyulmadığı ve mevcut ek ders otomasyon sisteminde bu hususa ilişkin herhangi bir kısıtlamanın olmadığı görülmüştür.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36’ncı maddesinde Öğretim üyelerinin kadrosunun bulunduğu yükseköğretim birimi ile sınırlı olmaksızın ve ihtiyaç bulunması halinde görevli olduğu yükseköğretim kurumunda haftada asgari on saat ders vermekle yükümlü olduğu belirtilmiştir. Öğretim elemanlarının, ders dışındaki uygulama, seminer, proje, bitirme ödevi ve tez danışmanlıklarının kaç ders saatine karşılık geldiği: kendi üniversitesi dışındaki devlet veya vakıf üniversitelerine bağlı yükseköğretim kurumlarında haftada verebileceği azami ders
saatleri ve uzaktan öğretim programlarında verdikleri derslerin örgün öğretim programlarında verilen kaç ders saatine tekabül ettiği Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmektedir. Üniversitede bu esaslar Yükseköğretim Kurulu tarafından Ders Yükü Tespiti ve Ek Ders Ücreti Ödemelerinde Uyulacak Esaslar ile belirlenmektedir.
Bahsi geçen Esasların Ders Yükleri ve Ücret Karşılığı Okutabilecekleri Ek Ders Saatleri başlıklı 1’inci maddesinde öğretim elemanlarının mecburi ve isteğe bağlı derslerle diğer faaliyetler için ek ders ödenmesinin iki şarta bağlı olduğu görülmüştür. Bu şartlardan biri, faaliyetin haftalık ders programında yer alması, diğeri de fiilen yapılmasıdır.
Haftalık ders programları ise adı geçen Esasların 2’inci maddesinde gereği derslerin bileşenleri de senatoca belirlenmeli ve duyurulmalıdır.
Selçuk Üniversitesi Teknoloji Fakültesinin 01.09.2022 tarihli yönetim kurulu kararı uyarınca Senato'ya gönderilen haftalık ders programında yer almadığı halde ek ders cetvellerinde "Lisans Bitirme Projesi," "Lisans Araştırma Projesi," "Lisans Araştırma Proje-1" gibi derslerin eklendiği, bu derslerin öğretim elemanı başına örgün ve ikinci öğretimde haftalık 8 saate ulaşan ek ders ödemelerine konu olduğu tespit edilmiştir.
2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 11’inci maddesine göre Yükseköğretim Kurulunca kabul edilen "Ders Yükü Tespiti ve Ek Ders Ücreti Ödemelerinde Uyulacak Esaslar”’ın "Haftalık Ders Yükü Denklikleri" başlıklı 2’nci Maddesinin 1’inci fıkrasında eğitim-öğretim faaliyetlerinin teorik dersler ve diğer faaliyetler olmak üzere iki grupta toplandığı belirtildikten sonra Teorik Derslerin haftalık ders programında yer alan, günü, saati ve yeri belirlenmiş, öğrenciye hitap eden, öğretim elemanının aktif olarak katıldığı eğitim
- öğretim faaliyetleri olduğu ve her ders saatinin bir ders yüküne eş değer olduğu ifade edilmiştir.
bendinde ise; Diğer Faaliyetler Teorik dersler dışındaki tüm eğitim- öğretim faaliyetlerini kapsar. Bitirme ödevi, bitirme projesi, diploma projesi, proje ve staj raporu değerlendirme ve benzeri eğitim, öğretim faaliyetlerini yöneten öğretim elemanları, öğrenci sayısına bakılmaksızın toplam 2 saat hafta uygulamalı ders yükü yüklenmiş sayılacağı ifade edilmiştir.
Buna göre diğer faaliyetler kapsamında bitirme ödevi, bitirme projesi, diploma projesi, proje ve staj raporu değerlendirme ve benzeri eğitim, öğretim faaliyetlerini yöneten öğretim elemanlarına öğrenci sayısına bakılmaksızın haftada 2 saat ders yükü yüklenmiş sayılarak bu 2 saat için ek ders ücreti verilmesi gerekmektedir.
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 36'ncı maddesine göre haftalık okutulması mecburi ders yükü saati dışında, kısmi statüde bulunanlar dâhil öğretim elamanlarına görev unvanlarına göre Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen mecburi ve isteğe bağlı dersler ve diğer faaliyetler için bu ders ve faaliyetlerin haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla en çok yirmi saate kadar, ikinci öğretimde ise en çok on saate kadar ek ders ücreti ödeneceği ifade edilmiştir.
Görüleceği üzere, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun değişik 11’inci maddesinin birinci fıkrasında mecburi ve isteğe bağlı dersler ve diğer faaliyetlerin, aralarında herhangi bir ayrım yapılmaksızın haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla öğretim elemanlarına ek ders ücreti ödemesi yapılmasına hak kazandıracağı ifade edilmiştir. Bu bağlamda, Fakültede eğitim veren ilgili bölümlerin son yarı yıllarında (6., 7. ve 8. yarıyıllar) okutulan ve “Araştırma Projesi”, “Bitirme Projesi” gibi isimlerle anılan derslerin yukarıda belirtilen Esasların 2’nci maddesinin (b) bendinde yer alan “bitirme ödevi, bitirme projesi, diploma projesi, proje ve staj raporu değerlendirme ve benzeri eğitim öğretim faaliyetleri” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği noktasında herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır.
Bu şekildeki değerlendirmeye göre de; diğer faaliyetler kapsamında bitirme ödevi, bitirme projesi, diploma projesi, proje ve staj raporu değerlendirme ve benzeri eğitim, öğretim faaliyeti kapsamındaki bir dersi yöneten öğretim elemanlarına öğrenci sayısına bakılmaksızın haftada 2 saat ders yükü yüklenmiş sayılarak bu 2 saat için ek ders ücreti verilmesi gerekmekte olup, söz konusu dersin diğer dersler gibi zorunlu bir ders olduğuna ve dersi geçmeden mezun olunamadığına ilişkin yapılan açıklamaların dersin niteliğini değiştirmesi gibi bir durumdan da bahsedilemeyeceği de aşikardır.
Diğer taraftan, Ders Yükü Tespiti ve Ek Ders Ücreti Ödemelerinde Uyulacak Esaslar normal örgün öğretim ile ikinci öğretimi genel olarak kapsayacak şekilde düzenlenmiştir ve her iki öğretim şekli için özellikli hususlar ilgili maddelerde ayrıca belirtilmiştir. Yukarıda bahsi geçen ve bitirme ödevi, bitirme projesi, diploma projesi, proje ve staj raporu değerlendirme ve benzeri eğitim, öğretim faaliyetlerinin haftada 2 saat ders yükünden sayılması hususunda ise mer’i mevzuat hükümleri çerçevesinde normal örgün öğretim-ikinci öğretim ayrımına gidilmemiştir. Dolayısıyla haftalık 2 saat ders yükü, normal örgün öğretim ve ikinci öğretimde bu anlamda yapılan derslerin tamamı için belirlenmiştir ve bu kapsamdaki eğitim, öğretim faaliyetleri için normal örgün öğretim-ikinci öğretim ayrımı yapılmadan haftada (en fazla) 2 saat ders ücreti ödenmesi gerekmektedir. Bu hususta Sayıştay Temyiz Kurulu’nun da 16.06.2021 tarih ve 49729 sayılı tutanak numaralı kararı bulunmaktadır.
İdare tarafından 2022-2023 yılına ilişkin olarak ek ders ödemelerinin yeniden düzenlendiği ve mevzuata uygun şekilde ders programının yenilendiği ifade edilmiştir.
Ancak, Üniversitenin ek derslerin ödenmesine dayanak teşkil eden sistemlerinde, haftalık ders programlarının ek ders ödemeleri ile kontrolü veya esaslarda yer alan proje, staj ve benzeri hususlardaki ders saatlerinin sınırlanması konusunda herhangi bir kontrolün yer almadığı da tespit edilmiştir. Bu kapsamda haftalık ders programında olmadığı halde manuel formlarda yer alan ek dersler için ücret ödendiği görülmektedir.