4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale edilen yapım işlerinde, sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının proforma faturalara dayalı olarak oluşturulduğu ancak proforma faturaların yerel rayiçlere uygun olduğuna ilişkin ticaret ve/veya sanayi odasının onayının alınmadığı tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin “Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinde; yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre Şartname’de belirtilen sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden birinin kullanılacağı ve iş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak Şartname’de belirtilen analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek yine Şartname’de belirtilen rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamının uygulanabileceği ifade edilmiş ve idarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçler bu rayiçlerden biri olarak sayılmıştır.

Oda Muamelat Yönetmeliği’nin “Faturaların Rayice Uygunluğunun Onayı” başlıklı 38’inci maddesinde;

“Faturaların rayice uygunluğunun onayı; faturaya konu mal veya hizmetle iştigal eden en az üç işletmeden belgelendirilmek suretiyle alınacak fiyatların ortalaması veya alınan fiyatlardan birbirine en yakın olanlar dikkate alınarak yapılır.

… Onay işlemi, fatura asılları üzerine yapılır.

Proforma faturalar ile birim fiyatı belirlemek için düzenlenen faturalar alım satım akdi hukuken gerçekleşmediğinden onaylanmaz. Ancak, birim fiyatı belirlemek için düzenlenen faturalarda işin tamamının belirtilmesi halinde bu faturaların onaylanması mümkündür. …”

denilmektedir. Yönetmelik'in 38’inci maddesi gereği birim fiyatı belirlemek için düzenlenen proforma faturalarda işin tamamının belirtilmesi halinde bu faturaların onaylanabileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede; idare tarafından ihale edilen iki adet yapım işinde çeşitli nedenlerle proje değişikliği yapıldığı ve sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işler için dört adet yeni birim fiyat tespiti yapıldığı görülmüştür. Ancak yeni birim fiyat yapılırken mezkûr Şartname'de belirtilen usule aykırı olarak, firmalardan alınan proforma faturaların ticaret ve/veya sanayi odasına onaylatılmadan fiyatların oluşturulduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, yeni birim fiyat analizlerinde firmalardan alınan proforma faturaların Ticaret ve Sanayi Odasına onaylatılacağı ifade edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi'ne göre yapım işlerinde özleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işler için yeni birim fiyat tespiti yapılırken firmalardan alınan proforma faturaların ticaret ve/veya sanayi odasına onaylatılarak fiyatların oluşturulması gerekmektedir.