Yapı kayıt belgesine istinaden güçlendirme projesi yapılan yapıda, amacını aşan işlemlerin yapılmasına İdare tarafından izin verildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinde imar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı hizmetleri yapmak veya yaptırmak belediyelerin görev ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16’ncı maddesinde, afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31.10.2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31.12.2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebileceği; geçici 21’inci maddesinde ise bu Kanun’un geçici 16’ncı maddesi kapsamında yapı kayıt belgesi alınan yapılar ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 15.05.1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun’un 13’üncü maddesinin (b) fıkrasına göre, hasar görmüş olmakla birlikte ıslahının mümkün olduğu

tespit edilmiş olan yapılarda, ilave inşaat alanı ihdas edilmemek şartıyla, 23.06.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre güçlendirme kararı alınarak güçlendirme yapılabileceği; bu yapılarda güçlendirme izninin, bu Kanun’da ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen şartlara ve kısıtlamalara tabi olmaksızın, güçlendirme projesine istinaden ilgili idaresince verileceği belirtilmiştir.

Avcılar Denizköşkler Mahallesi 22-24 pafta ve 12767, 12768, 12769, 12770, 12771, 12778, 12779, 12780 sayılı parsellerde bulunan yapı için, yapı kayıt belgesine istinaden güçlendirme projesi yapılması için İdare tarafından 03.11.2021 tarihinde Güçlendirme İzin Belgesi düzenlenmiştir. Söz konusu yapı, İdareye şikayet konusu edildiği halde, yapıya ilişkin güçlendirme projesi öncesine, inşa aşamasına ve sonrasına ilişkin İdarede fotoğraf, tutanak, arazi çalışması vb. veri bulunmamaktadır.

İnternet ortamında yapılan incelemeye göre, (Google Earth’te yapının geçmiş yıllara ilişkin fotoğrafları mevcuttur) yapının geçmişteki hali ile güçlendirme projesi sonrasındaki hali arasındaki fark açıktır. Dr. Sadık Ahmet Caddesine cephesi olan kısımda yapı tek katlı iken, yapıya bir kat ekleyip bu katın imalatını çelik konstrüksiyon yaparak güçlendirme dışında fazladan alan kazanımı sağlanmıştır.

Sayıştay Başkanlığı yazısına istinaden gönderilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı İmar Şube Müdürlüğünün E-42303748-622.03- 2022.342203 sayılı yazı ekinde yer alan 11.11.2021 tarihli Arazi Tespit Formunda devam eden inşa faaliyetine ilişkin fotoğraflara yer verilmiş ve kolon kalıplarının yapıldığı tespit edilmiştir. Güçlendirme projesinde ise yapının betonarme ve çelik taşıyıcı sisteminin güçlendirilmesi planlanmıştır. Ancak, Arazi Tespit Formu ekindeki fotoğrafa bakıldığında yapının tamamen yıkılarak betonarme kolon-perde imalatının yapıldığı görülmektedir.

Güçlendirme uygulamasında, yapının mevcut akslarının korunarak taşıyıcı sistem elemanlarının onaylı statik güçlendirme projelerine uygun olarak yapılması gerekmektedir. Mevcut durumda ise yapının sıfırdan inşa edildiği ve yeni bir yapı yapıldığı açık bir şekilde görülmektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; bulguda belirtilen yapıya ait Yapı Kayıt Belgesi düzenlendiği, Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 6’ncı maddesinin yedinci fıkrasına göre yapı kayıt belgesi verilen yapılarda ruhsat alınmaksızın yapılabilecek basit onarım ve tadilatların yapılabileceği, Güçlendirme İzni Genelgesi uyarınca

yapı kayıt belgesi bulunan yapılar için güçlendirme izni verilebileceği, yapı için güçlendirme izin belgesi düzenlendiği, yapılan tetkikte yapı konturunun korunduğu, güçlendirme projesi haricinde olumsuzluk olmadığı ve güçlendirme imalatı bitiş tutanağı tanzim edildiği ifade edilmiştir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, yapıya ait Yapı Kayıt Belgesi olduğu ve bu belgeye istinaden de yapıda güçlendirme yapılabileceğine dair bir ihtilaf bulunmamaktadır. Ancak, bulguda detaylı olarak anlatıldığı üzere, yapıdaki çalışmalar mevcut bir yapının güçlendirilmesi değil, yapının yeniden inşa edilmesidir. Yapı konturunun korunması ise yapılan inşaat faaliyetlerinin güçlendirme kapsamında olduğuna kanıt teşkil etmemektedir. Zira yapının tamamen yıkılıp yeniden inşa edilmesi suretiyle yapının konturu (parsel üzerindeki zemin oturumu, parsel ölçütleri ve bina yüksekliği) korunabilecektir. Yapıdaki inşaat faaliyetleri nedeni ile şikâyet olmasına rağmen İdare tarafından herhangi bir inceleme yapılmamıştır. Ancak, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı İmar Şube Müdürlüğünün 11.11.2021 tarihli Arazi Tespit Formunda görüldüğü üzere yapının tamamen yıkılarak betonarme kolon-perde imalatının yapıldığı anlaşılmaktadır.

Netice olarak, İdare tüm iş ve işlemlerini mevzuata uygun olarak yapmakla yükümlüdür. Diğer idari işlemler gibi imar mevzuatına göre tesis edilen işlemlerin hukuka uygun olması İdareyi dava tarafı olmaktan koruyacağı gibi gereksiz dava ve tazminat giderlerinin de önüne geçecektir.