Kamu İdaresi ile yetkili sendika arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesinde sözleşmenin konusuna girmeyen düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesinde; Belediyeler ve bağlı kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebileceği, ödenebilecek aylık tutarın 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve ilgili belediyede en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirleneceği hükmüne yer verilmiştir.

4688 sayılı Kanun’un “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32'nci maddenin birinci fıkrasında 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabileceği ve yapılan sözleşmenin bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmayacağı ayrıca bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamayacağı hükme bağlanmıştır.

4688 sayılı Kanunun ilgili hükümleri kapsamında 2022-2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme ile ilgili Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı’nın dördüncü bölümünde sosyal denge tazminatının tavanına ilişkin hususlara yer verilmiş, “Genel Hükümler” başlıklı birinci kısmının 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında ise bu Karar’da düzenlenmeyen mali ve sosyal haklar hakkında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde idare ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmelerinde belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlarda tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Bunun dışında sözleşme hakkını toplu sözleşme gibi düşünmek ve sözleşme metnine yetkilendirilen husus dışında başkaca hükümler koymak mevzuata aykırılık teşkil edecektir.

Kamu İdaresi ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinin incelenmesi neticesinde; yılda bir kez tüm memurların periyodik muayeneden geçirileceği, çalışanlardan tedavileri yurt içinde resmi kurumlarda yapılamayan hastaların tedavi giderlerinin yasal hükümler çerçevesinde özel kuruluşlarda ve gerekirse yurt dışında işverence karşılanacağı, belediyenin mevcut ya da açacağı kreş veya çocuk bakım evlerinden çalışanların çocuklarının ücretsiz yararlanacağı, belediyenin mülkiyeti ve kendi varlıkları üzerinde kurulu olup, belediye ya da özel kurumlarca işletilen lojman, kamp, kreş, etüt, spor ve kültür merkezleri ve benzeri tesislerden çalışanlar ile onların eş ve çocuklarının indirimli yararlanacağı, çalışanların belediyenin şehir içi ulaşım olanaklarından ücretsiz olarak yararlanacağı ve bazı personele özel günlerde ücretli izin kullandırılacağı gibi hükümlere yer verildiği görülmüştür.

Bu hükümlerin sosyal denge ödemesiyle ilgisi olmadığı gibi, bu hükümlerin 4688 sayılı Kanun’la da ilgisi olmadığı açıktır.

Kamu İdaresince sözleşmedeki bu hükümlerin uygulanmadığı ifade edilmektedir. Ancak sözleşme hükümlerinin uygulanmaması sözleşmede konusu dışında hükümlere yer verildiği gerçeğini değiştirmemektedir.

Sosyal denge sözleşmelerinde sadece ödenecek sosyal denge tazminatı tutarına ilişkin düzenlemelere yer verilmesi, sözleşmenin konusuna girmeyen hükümlere yer verilmemesi gerekmektedir.