Büyükşehir Belediyesinin tasarrufunda bulunan %50 hissenin işletme hakkının 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi gereği şirketine devrettiği Konak ilçesi Hatuniye Mahallesi 7341 ada 1 parselde bulunan Çankaya otoparkın meclis kararında süre belirtilmediği ve kira artışının hatalı yapıldığı görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Şirket kurulması” başlıklı 26’ncı maddesinde, Büyükşehir belediyesinin mülkiyeti veya tasarrufundaki otoparkları işletebileceği, ya da bu yerleri belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanun’u hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebileceği, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devrinin 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Büyükşehir Belediye Meclisinin 08.08.2011 tarih ve M.35.1.İBB.0.10.04.301.05.673 sayılı kararıyla, Konak ilçesi Hatuniye Mahallesi 7341 ada 1 parselde bulunan Çankaya katlı otoparkın 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı hükmüne göre katlı otoparktaki Belediyeye ait %50 hissenin işletme hakkının aylık 55.062,71 TL bedelle ve ekli protokolde belirtilen hususlarla İZELMAN A.Ş’ye devredilmesine karar verilmiştir.

Belediye ile İZELMAN arasında 26.08.2011 tarihinde imzalanan protokolün 2’nci maddesinde, protokolün konusunun Çankaya katlı otoparkta Belediyeye ait %50 işletme hakkının İZELMAN’a devredilmesi olduğu, “İşletme koşulları” başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında, kira süresinin bir yıl olduğu, her yıl kira bedeline Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oniki aylık ortalamalara göre değişim (%) oranı esas alınarak artış yapılacağı ve kira artışının kabul edilmesi halinde sözleşmenin aynı şartlarla devam edeceği belirtilmiştir.

Protokolün 3’üncü maddesinde, kira süresinin bir yıl olduğu, her yıl kira bedeline Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oniki aylık ortalamalara göre değişim (%) oranı esas alınarak artış yapılacağı ve kira artışının kabul edilmesi halinde sözleşmenin aynı şartlarla devam edeceği hükmüne göre devredilmede süre belirsiz hale gelmiş olmaktadır. Protokolün 3’üncü maddesinde yer alan hükme göre süresiz hale dönüşen işletme hakkı devri 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesindeki belediye meclisince belirlenecek süre ile devredebileceği hükmüne aykırılık oluşturmaktadır.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Uygulama alanı” başlıklı 339’uncu maddesinde, “Konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümler, bunlarla birlikte kullanımı kiracıya bırakılan eşya hakkında da uygulanır. Ancak bu hükümler, niteliği gereği geçici kullanıma özgülenmiş taşınmazların altı ay ve daha kısa süreyle kiralanmalarında uygulanmaz. Kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de bu hükümler uygulanır.” denilmektedir. 6098 sayılı Kanun’un ikinci ayırımın başlığı konut ve çatılı işyeri kiralarıdır. Bu nedenle konut ve çatılı işyeri olmayan yerlerde 6098 sayılı Kanun’un 339 ve takip eden maddeleri uygulanmayacak, sözleşme ve şartnamesine göre işlem tesis edilecektir. Diğer taraftan 04.07.2012 tarih ve 6353 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesiyle 6098 sayılı Kanun’a eklenen geçici 2’nci maddesinde işyeri kiraları ifadesi geçtiğinden dolayı işletme hakkı kiralamaları ile kiracısı tacir olmayan işyerinde kira artışı sözleşme ve şartnamesine göre olacaktır. Özetle, 6098 sayılı Kanun’un 344’üncü maddesi gereğince TÜFE oranında artış konut ve çatılı işyerlerinin kiralanması ve geçici 2’nci maddesinde ise, kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında TÜFE oranında artış yapılacağı belirtilmiştir. Belediyenin devrettiği işletme hakkı olduğundan dolayı belirtilen Kanun maddeleri kapsamına girmemektedir. Bu nedenle artışın protokolde yer alan hükümlere göre yapılması gerekmektedir.

Protokolün 3’üncü maddesinde yer alan her yıl kira bedeline Türkiye İstatistik

Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oniki aylık ortalamalara göre değişim (%) oranı esas alınarak artış yapılacağı hükmüne göre 2012-2018 yılları arasında (ÜFE) oranında artış yapılmış, 2019 yılından sonra ise (TÜFE) oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı esas alınarak kira artışı yapılmıştır. 2019 yılı sonrası (TÜFE) oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı esas alınarak 2019 yılı için %19,62, 2020 yılı için %11,27, 2021 yılı için %15,78 ve 2022 yılı için %54,69 oranında kira artışı yapılmıştır. Yapılması gereken kira artışları ise Ağustos ayına ait olan ve 4 Eylülde yayımlanan oniki aylık ortalamalara göre (ÜFE) değişim oranı esas alınarak 2019 yılı için %30,51, 2020 yılı için %6,71, 2021 yılı için %31,34 ve 2022 yılı için

%105,39 oranında olmalıdır.

Kamu idaresi cevabında, taşınmazın 1/2 hissesinin Belediyeye ait olması nedeniyle taşınmazın tamamı üzerinden işlem yapılamadığı, katlı otoparkın bulunduğu bölgenin birinci derece arkeolojik doğal sit alanı olması nedeniyle yapının yıkımına yönelik işlemlerin başlatıldığı, binanın 6306 sayılı Yasa kapsamında riskli yapı işlemlerinin tamamlandığı ve tapu siciline şerh edildiği, diğer hissedar Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün hukuki itirazlarının karara bağlandığı ve yapının tahliye ve yıkımına yönelik işlemlerin başlatılacağı, bu kapsamda işletme hakkının devrine yönelik yeni bir idari karar alınamayacağı, kira artışına ilişkin Üretici Fiyatları Endeksi oranında fark bedel tahsiline ilişkin gerekli işlemlere ilişkin yazışmaların yapıldığı ifade edilmiştir.

Yapının tahliye ve yıkımına yönelik işlemlerin başlatılacağı ifade edildiğine göre, Protokolün 3’üncü maddesinde yer alan hükmün uygulanması sonucu süresiz hale gelen işletme hakkı devrinin 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesinde yer alan hükme aykırı olması nedeniyle sürenin belirlenmesini gerektiren bir durumun bulunmadığı, ancak 2019 yılı sonrası kira artışının (ÜFE) oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı esas alınarak düzeltmelerin yapılması gerekir.