2018 yılı içerisinde çeşitli yöntemlerle satılan veya takas suretiyle elden çıkarılan arsalara ilişkin muhasebe kayıtlarında, söz konusu arsaların kayıtlı bedelleri yerine arsaların satış veya takas bedelleri ile muhasebeleştirilerek kayıtlardan düşüldüğü tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 250 Arazi ve Arsalar Hesabının “Hesabın işleyişi” başlıklı 189 ncı maddesinde; “… b) Alacak 1) Satılan arsa ve arazilerin, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600 Gelirler Hesabına alacak, satış bedeli 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630 Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir.” hükmü yer almıştır.

Buna göre; satılan arsanın satış veya bir satış yöntemi olması münasebetiyle takas bedelinin arsanın kayıtlı değerinden büyük olduğu takdirde aradaki farkın 600 Gelirler Hesabına kaydedilmesi, bununla birlikte; 250 Arazi ve Arsalar Hesabının alacağında sadece satılan arsanın kayıtlı değerinin yer alması gerektiği açıktır.

Yapılan incelemede; Belediye tarafından 2018 yılında çeşitli tarihlerde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45 nci maddesi kapsamında 4.210.000 TL bedel ile 1 adet arsa satışı gerçekleştirildiği, ayrıca 48 adet arsanın da Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan prim borçlarına

karşılık 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 41’nci maddesi gereği değer tespiti yapılıp 35.488.661,65 TL bedel ile ilgili kuruma takas yöntemiyle devredildiği görülmüştür. Söz konusu 49 adet arsanın kayıtlı değerleri toplamının 5.097.513,34 TL, satış ve takas bedellerinin toplam 39.698.661,65 TL olduğu anlaşılmıştır. Ancak satışlara ilişkin muhasebe kayıtlarında 250 Arazi ve Arsalar Hesabının alacağına bunların kayıtlı değerlerinin yerine satış ve takas bedellerinin kaydedilerek kayıtlardan çıkarıldığı ve aradaki fark olan 34.601.148,31 TL’nin 600 Gelirler Hesabına kaydedilmediği tespit edilmiştir.

Bu durum Belediyenin bilançosunda 250 Arazi ve Arsalar Hesabında yer alan taşınmazların kayıtlı değerlerinin ve 2018 yılı faaliyet sonuçları tablosunda gelirler kısmının, olması gerekenden aradaki olumlu fark olan 34.601.148,31 TL kadar düşük görünmesine yol açmıştır.

Kamu idaresi cevabında; “2018 yılında çeşitli yöntemlerle takas veya satış suretiyle elden çıkarılan taşınmazların kayıtlı değeri yerine satış bedeli üzerinden muhasebeleştirilmesine ilişkin düzeltme kaydı 09/05/2019 tarih ve 1444 yevmiye numaralı muhasebe fişiyle yapılmıştır.

Envanter çalışması bulunmaması nedeniyle ilgili taşınmazların kayıtlı değerleri tespit edilememiş olduğundan böyle bir işlem yapılmıştır. Benzer işlemlerde kayıtlı değerin esas alınmasına dikkat edilecektir. Bulgu 4 te belirtildiği üzere envanter çalışmaları başlatılmıştır” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta bulguya konu edilen hususla ilgili yapılan değerlendirmelerin kabul edildiği ve 2019 yılında bulguda vurgulanan hususlara ilişkin çalışmaların yapıldığı belirtilmiştir. Ancak bu husus 2018 yılı mali tablolarını etkilemektedir. Konu ile ilgili süreç takip edilecektir.