İdare tarafından satışı yapılan taşınmazlar kayıtlı değer yerine satış bedelleri üzerinden muhasebe kayıtlarından çıkarılmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25 Maddi duran varlıklar hesap grubu ile ilgili “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının

(d) bendinde;

“Amortisman ayrılmış olan varlıkların net değeri, kayıtlı değerden ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan tutardır. Devir ve trampa satış hükmündedir. Maddi duran varlıkların satış işlemleri sırasında; amortismana tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında fark olması durumunda, öncelikle oluşan olumlu veya olumsuz, ilgili varlık hesabı ve gelir veya gider hesaplarına kaydedilerek satış işlemi muhasebeleştirilir.” denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in 250 Arazi ve arsalar hesabı ile ilgili “Hesabın işleyişi” başlıklı 189’uncu maddesinde; satılan arazi ve arsaların, bir taraftan kayıtlı değerinin 250 Arazi ve arsalar hesabına, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu farkın 600 Gelirler hesabına alacak, satış bedelinin 100 Kasa hesabı veya 102 Banka hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz farkın 630 Giderler hesabına borç, diğer taraftan satış bedelinin 800 Bütçe gelirleri hesabına alacak, 805 Gelir yansıtma hesabına borç kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre; satılan arazi ve arsaların kayıtlı değerinin 250 Arazi ve arsalar hesabına ve satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu farkın 600 Gelirler hesabına alacak, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasında olumsuz fark var ise 630 Giderler hesabına borç, diğer taraftan satış bedelinin 800 Bütçe gelirleri hesabına alacak, 805 Gelir yansıtma hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda, satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değer üzerinden muhasebe kayıtlarından çıkarılması gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; 2021 yılında 185 adet arazi ve arsa satışının yapıldığı, satılan taşınmazların satış bedelleri üzerinden muhasebe kayıtlarından çıkarıldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; 2022 yılından itibaren satışı yapılan taşınmazların satış bedelleri yerine kayıtlı değerleri üzerinden muhasebe çıkış kayıtlarının yapıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç itibarıyla, satışı yapılan arazi ve arsaların yılı içinde hatalı muhasebeleştirilmesi nedeniyle 2021 yılı mali tablolarında; 250 Arazi ve arsalar hesabı ve 600 Gelirler hesabı açısından hatalı bilgi oluşmuştur.