Mevzuatta öngörülen borç stok sınırı aşılmış olmasına rağmen İdare borçlanmaya devam etmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’inci maddesinde, belediyelerin görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla borçlanarak ilave kaynak bulmasına imkân tanınmıştır. Bununla beraber söz konusu maddenin devamında borçlanmaya ilişkin esas ve usuller düzenlenmiş ve bunlara aykırı olarak borçlanan belediye yetkilileri hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun görevi kötüye kullanmaya ilişkin hükümlerinin uygulanacağı ifade edilmiştir.

Diğer yandan, Kanun’un 68’inci maddesinin (d) fıkrasında: Belediyelerin faiz dâhil borç stok tutarının, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamayacağı; (e) fıkrasında ise, bu şekilde hesaplanan tutarın %10’unu geçen iç borçlanmanın meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı ile yapılabileceği düzenlenmiştir.

İçişleri Bakanlığının “Borçlanma” konulu 21.02.2005 tarihli ve 45201 sayılı Yazısına göre de; İdarenin borçlanma sınırının tespitinde;

1. İller Bankası kredileri ve faizleri,

   
   

2. Banka Kredileri ve faizleri,

   
   

3. Dış krediler ve faizleri,

   
   

4. Hazineye olan borçlar ve faizleri,

   
   

5. Piyasa borçları,

   
   

6. Vergi ve sosyal güvenlik borçlarının tamamı dikkate alınmalıdır.

Yukarıda sayılan kalemlerin toplanması suretiyle hesaplanan borç stoku, Belediyenin en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranıyla arttırılan miktarını geçiyorsa belediyeler borçlanma yapamayacak, diğer durumda yapabilecektir. Ayrıca, yılı içinde talep

edilen borçlanmanın tutarı yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan limitin %10’unu geçecek ise belediye meclisinin kararının yanında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı da gerekmektedir.

Yasal düzenleme çerçevesinde, Beşiktaş Belediyesinin 2019 yılı için borç stok tavan tutarı hesabı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Tablo 10: Beşiktaş Belediyesi Borç Stok Tavan Tutarı

07.02.2020 tarihli Meclis Kararı ile; en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının 2020 yılı içinde toplam %10’unu aşmamak üzere Başkanlık Makamına borçlanma yetkisi verilmiştir. Meclis Kararının alındığı 07.02.2020 tarihinde borç stok miktarının mevzuatta belirtilen oranın üzerinde olduğu anlaşılmıştır. Belediyede piyasa borçları için ileri vadeli çek düzenlendiği anlaşıldığından piyasaya olan borcu kapsamında bu çekler de dahil edildiğinde 07.02.2020 tarihinde borç stoku 519.572.472,95 TL, ileri vadeli çekler dahil edilmediğinde ise 478.363.250,07 TL olarak hesaplanmıştır.

İdarenin 2020 yılı sonu itibariyle de borç stok miktarının mevzuatta belirtilen oranın üzerinde olduğu anlaşılmıştır. İdarenin 2019 yılı bütçe geliri 313.737.281,21TL’ye %22,58’lük yeniden değerleme oranı uygulandığında, 2020 yılının borçlanma sınırı 384.579.159,31TL olmaktadır. İdarenin 2020 yılsonu itibariyle piyasaya olan borcu kapsamında ileri vadeli çekler dâhil edildiğinde borç stok miktarı 715.335.232,22 TL, ileri vadeli çekler dâhil edilmediğinde ise 629.445.434,99 TL olarak hesaplanmıştır.

Belediyenin borç stoku en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının üzerindedir.

Söz konusu tespit sonrasında İdare tarafından; geçmiş yıllardan gelen borç durumunun mevcut mali durumu bozduğu, gelir arttırıcı ve harcama azaltıcı çalışmalar yapıldığı, salgın sürecinin mali aksaklıklara sebebiyet verdiği ve çözüm sürecinin zamana yayılması gerektiği, 2021 yılında ciddi tasarruf tedbirleri alındığı, borç stokunun mevzuatta belirlenen sınırlar çerçevesine indirilmesi adına gerekli çalışmaların sürdürüldüğü ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin 2020 yılı itibariyle sahip olduğu borç stoku mevzuatında belirtilen borçlanma sınırını geçtiğinden, mevcut borç stoku borçlanma sınırının altına çekilene kadar yeni bir borçlanmaya gidilmemesi gerekmektedir.