Şirket bünyesindeki faaliyetler sırasında oluşan atıkların muhasebe kayıtlarında yer almadığı görülmüştür.

1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Genel Tebliği’ne göre; 157 Diğer Stoklar Hesabı, 15 Stoklar Hesap Grubundaki stok kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemlerin yer aldığı hesaptır. Buna göre Şirket’in faaliyetleri sırasında ortaya çıkan atıkların 157 Diğer Stoklar Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Şirket bünyesindeki faaliyetler sonucunda oluşan atık türleri ve tanımları ile atık yönetiminden sorumlu olanlar Şirketin Atık Yönetimi Prosedüründe belirlenmiştir.

Yapılan incelemede; Şirket faaliyetlerinde kullanılan araçların bakım ve onarımları sırasında atık yağ, akümülatör, ömrünü tamamlamış lastikler ile atık yakma faaliyetleri sırasında yakma tesisi külü vb. atıklar oluştuğu, bunların bir kısmının 2023 yılında satışa konu edildiği, 2023 yıl sonu itibarıyla ilgili sahalarda tutulan atıklar bulunduğu, satışa konu edilen ve stoklarda bulunan atık ve hurdalara ilişkin 157 Diğer Stoklar Hesabına herhangi bir kayıt yapılmadığı tespit edilmiştir.

2023 yılında satışı yapılan atık ve hurda bilgileri ile 2023 yıl sonu atık miktarı aşağıdaki gibidir:

‌Tablo 4: 2023 Yılında Satışı Yapılan Atık ve Hurda Miktarı

‌Tablo 5: 2023 Yıl Sonu İtibarıyla Atık Miktarı

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından özetle; satışa konu edilen atıkların herhangi bir üretim sonucu ortaya çıkan, üretim artığı, kırpıntı ya da hurda olmadığı, daha önce gider ya da maliyet (Hizmet Üretim Maliyeti) olarak kayıtlarda yer aldığı, 157 Diğer Stoklar Hesabına alınması için, gider hesaplarına alacak kaydı yapılması gerekeceği, bu durumda gerçek durum ile tutarsızlık ortaya çıkacağı ve muhasebenin temel kavramlarından özün önceliği ilkesinden bahsedilerek, bu ilke gereği satışa konu atık ortaya çıktığında stoklar ile ilişkilendirilmeden hasılat yazılmasının uygun olacağı ifade edilmiştir.

Ancak Şirket faaliyetleri sırasında ve faaliyetlerde kullanılan araçların bakım ve onarımları sırasında ortaya çıkan atık ve hurdalar, daha önce gider ya da maliyet olarak muhasebeleştirilmiş bir taşıt ya da hizmet maliyeti unsurundan ayrı olarak fiziken ambarda tutulan ve sonrasında satışa konu edilebilen ayrı bir stok niteliğindedir. Özü itibarıyla gider ya da maliyeti azaltıcı bir unsur olarak ortaya çıkan stokların, gider hesaplarında bırakılması muhasebenin özün önceliği ilkesi ile bağdaşmamaktadır. Söz konusu atık ve hurdaların satışa konu edildiklerinde muhasebeleştirilmesi, sahalarda tutulan stokların muhasebe kayıtlarında yer almamasına, stoklara ilişkin fiili durum ve muhasebe kayıtları arasında tutarsızlığa neden olmaktadır.

Bu itibarla, Şirket’in faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan atık ve hurdaların muhasebe kayıtlarında izlenmesi gerekmektedir.