Karar Künyesi
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin “Maddi duran varlıkların amortisman işlemleri” alt başlığında;
“ Bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için aşağıdaki hükümlere göre amortisman ayrılır.”hükmü ile “Amortismana tabi varlıklar; birden fazla muhasebe döneminde kullanılması beklenen, sınırlı bir hizmet süresi olan, kurum tarafından mal ile hizmet üretim ve tedarikinde kullanılan ve/veya kurum içi genel yönetim amaçları için elde tutulan varlıklardır. Bu Yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve krediler ile sanat eserleri dışındakilerden hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usuller uygulanır. Ayrılan amortisman tutarı gider olarak muhasebeleştirilir…” hükmü yer almaktadır.
Aynı Yönetmelik’in “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı, Hesabın niteliği” başlıklı
202’nci maddesinde ise;
“Bu hesap, maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır.” hükmü ile “Maddi duran varlıklar hesapları için ayrılan amortisman tutarları yılsonunda bu hesaba alacak, 630- Giderler Hesabına borç kaydedilir.” denilmektedir.
İdarenin mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde, maddi duran varlıklar hesaplarına kayıtlı bulunan bazı taşınır ve taşınmazlara yönelik amortisman ayırma işleminin yapılmadığı ve bu sebepten dolayı da maddi duran varlıkların net değerlerinin takip edilmediği tespit edilmiştir. Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere; 257 no.lu hesap ve ilgili 251,252,253,254,255 no.lu maddi duran varlık hesapları birlikte incelendiğinde bir önceki yıla göre maddi duran varlıklar hesabında129.646.054,70 TL’lik artış meydana gelmiş fakat edinim,envanter vb. yollarla kayıt altına alınan duran varlıkların tamamını kapsayacak şekilde amortisman ayırma işlemi gerçekleşmemiştir.
Tablo 4: Maddi Duran Varlık Hesaplarının Yıllar İtibariyle Karşılaştırılması
2016 | 2017 | 2018 | ||
25 | Maddi Duran Varlıklar | 93.155.377,12 | 104.834.604,53 | 234.480.659,23 |
251 | Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabi | 73.126.967,53 | 79.748.489,07 | 128.687.223,95 |
252 | Binalar Hesabi | 11.207.632,87 | 15.530.360,70 | 94.599.290,85 |
253 | Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabi | 1.112.055,67 | 1.791.158,10 | 1.952.297,78 |
254 | Taşıtlar Hesabi | 6.526.547,81 | 6.309.156,86 | 6.348.943,79 |
255 | Demirbaşlar Hesabi | 3.564.522,38 | 4.139.627,95 | 5.595.522,61 |
257 | Birikmiş Amortismanlar Hesabi ( - ) | - 2.382.349,14 | - 2.684.188,15 | - 2.702.619,75 |
Ayrıca amortisman ayırma işleminin 257-Birikmiş Amortisman Hesabının alacak, 630- Giderler Hesabı borç çalışacak şekilde yapılıyor olması faaliyet hesapları ana hesap grubunu da ilgilendirmektedir. Dolayısıyla 630-Giderler Hesabına yapılacak her kayıt faaliyet sonuçlarını ve dolayısıyla üretilecek tabloları etkilemektedir.
Kamu idaresi cevabında; "Amortismana tabi varlıklar, bulunulan dönem itibari ile 257 nolu hesaba kayıtlarının yapılması sağlanacaktır." denilmektedir.
Sonuç olarak İdare, amortismana tabi varlıkların bulunulan dönem itibari ile 257-
Birikmiş Amortismanlar Hesabına kayıtlarının yapılmasının sağlanacağını belirterek bulguya iştirak etmiştir. Ancak 2018 yılı mali tablolarında 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabında hatalı bilgi yer almıştır.