İZULAŞ AŞ’ye ait otobüslerin toplu taşıma sırasında karıştıkları kaza vb. olaylar sonrasında oluşan mağduriyetin giderilmesi için alınması gereken “Oto Tahsis ve Servis Dışı Kalma Ücreti” nin kusuru oranında ilgililerden tahsil işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.

Toplu ulaşım hizmetinde uygulanan ücret tarifeleri, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) tarafından onaylanarak yürürlüğe girmektedir.

04.08.2023 tarihinden önce uygulanan ücret tarifesi, UKOME’nin 29.12.2022 tarihli Genel Kurul Toplantısında görüşülmüş, 2022/940 No.lu karar ile 02.01.2023 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuştur.

UKOME’nin 31.07.2023 tarih ve 2023/481 No.lu Kararı ile Toplu Ulaşım Fiyat Tarifesi yeniden belirlenerek 04.08.2023 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuştur.

UKOME tarafından belirlenen toplu ulaşım ücretleri ESHOT ve İZULAŞ AŞ dahil bu alanda faaliyet gösteren bütün toplu ulaşım sistemi içerisindeki kurum ve kuruluşları bağlayıcı niteliktedir.

2023 yılında uygulanan her iki toplu ulaşım fiyat tarifesinde “Oto Tahsis ve Servis Dışı Kalma Ücreti” adı altında bir ücret yer almaktadır. 1 saat üzerinden tarifede yer alan bu bedel, ilk tarife de 1.015,00 TL olarak, ikinci tarifede ise 1.520,00 TL olarak tespit edilmiştir.

Oto tahsis ve servis dışı kalma ücretinin amacı kaza, darp, ızrar vb. sebeplerle idarenin vermiş olduğu toplu ulaşım hizmetinin aksaması sonucu ortaya çıkan servis dışı kalma bedelinin kusuru olan ilgililerden tahsil edilmesini sağlamaktır.

Bu ücreti alan ESHOT’un uygulamasına bakıldığında; kazada servis dışı kalma süresi, kaza yapan ilgili otobüs hattına ait bir parkur süresi olarak belirlenerek saat ücreti üzerinden hesaplanmaktadır. Toplu ulaşım aracının kaza/olay raporu ve kazaya ait tüm evraklar hazırlandıktan sonra söz konusu ücret, kusur oranlarınca hat şoförü personelden ve/veya karşı taraf araç sürücüsünden tahsil edilmek üzere işleme alınmaktadır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde özel sektör hariç tekerlekli toplu taşıma hizmeti ESHOT Genel Müdürlüğü ile Büyükşehir Belediyesinin şirketi olan İZULAŞ AŞ tarafından verilmektedir.

Yapılan incelemede, UKOME tarafından Toplu Ulaşım Fiyat Tarifesinde belirtilen “Oto Tahsis ve Servis Dışı Kalma Ücreti” nin ESHOT tarafından ilgililerden tahsil edilmesine rağmen İZULAŞ AŞ tarafından bu nitelikli bir ücret tahsilatı yapılmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, bulguya katıldığını belirtmiş olup söz konusu hususun düzeltilmesine ilişkin işlemlere başlanıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, çeşitli nedenlerle İZULAŞ AŞ’nin vermiş olduğu toplu ulaşım hizmetinin aksaması sonucu ortaya çıkan servis dışı kalma bedelinin kusuru olan ilgililerden tahsil edilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.