Su hizmetlerinden doğan alacakların nakden tahsil edilerek muhasebe kaydı yapılmasına rağmen, aynı alacakları sanki Belediyenin vergi borcuna mahsuben tahsil edilmiş gibi gösteren ikinci bir kayıt daha yapılmak suretiyle Belediyenin vergi borcunun eksik gösterilmesine neden olunduğu tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Hesabın işleyişi” başlıklı 88'inci maddesinde 120 Gelirlerden Alacak Hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtlarının nasıl

yapılacağı düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre;

1. Gelirlerden alacakların tahakkuk işlemleri;

   120 Gelirlerden Alacak Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak,

2. Gelirlerden alacakların tahsilat işlemleri;

   • Nakden tahsilat yapıldığında; 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabına borç, 120 Gelirlerden Alacak Hesabına alacak; diğer taraftan 800- Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç,

   • Mahsuben tahsilat yapıldığında; ilgili hesaba borç, 120 Gelirlerden Alacak Hesabına alacak; diğer taraftan 800- Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç

Şeklinde muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Su hizmetlerinden doğan alacakların banka yoluyla tahsil edilmesine ve tahsilat kaydı yapılmasına rağmen, aynı alacakları Belediyenin vergi borcuna mahsuben tahsil edilmiş gibi gösteren ikinci bir muhasebe kaydı daha yapılmaktadır. 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına ve/veya 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına borç, 120 Gelirlerden Alacak Hesabına alacak şeklinde mahsuben tahsilat kaydı yapılan muhasebe işlem fişlerinin ekindeki tahsilat irsaliyelerinden, söz konusu alacakların banka yoluyla tahsil edildiği anlaşılmaktadır. Ancak, banka yoluyla nakden tahsil edilen alacağın mahsuben tahsilatı mümkün değildir. Banka makbuz bilgilerinin yer aldığı tahsilat irsaliyeleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Tablo 7: Nakden Yapılan Tahsilat İrsaliyeleri

Dolayısıyla, nakden tahsil edilerek kaydı yapılan bu alacaklar için mahsuben tahsilat kaydı yapılmaması gerekirdi. Bu şekilde yapılan mahsuben tahsilat kaydı, mükerrerlik oluşturarak Belediyenin sorumlu sıfatıyla ödemesi gereken vergi borcunun eksik gösterilmesine yol açmıştır. Ayrıca, bu şekilde mükerrer tahsilat kaydı yapılırken 120 Gelirlerden Alacak Hesabına tahakkuk kaydı da mükerrer yapıldığından 600 Gelirler hesabının olması gerekenden fazla görünmesine neden olmuştur.

Bu itibarla, mahsuben tahsilat kaydının yapılmaması gerekirken yapılması sonucu, 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabında 375.687,82 TL, 368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında 928.722,54 TL eksikliğe ve 600 Gelirler Hesabında 1.207.879,61 TL fazlalığa neden olunduğundan, 2019 yılı mali tablolarında belirtilen hesapların gerçek duruma uygun olmadığı değerlendirilmektedir.