Belediyenin harcama belgeleri üzerinde yapılan incelemede doğrudan temin ya da pazarlık usulüyle yapılan mal alımlarında, hizmet alımlarında ve yapım işi alımlarında mevzuatta öngörülen %10’luk sınırın aşılmasına rağmen, aşan kısım için Kamu İhale Kurumu'ndan uygun görüş alınmadığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesi idarelerin ihtiyaçlarını öncelikle açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usulüyle karşılamasına, diğer usullere ise ancak kanunda gösterilen özel hallerde başvurulması gerektiğine işaret etmektedir. Madde metninde bahsedilen özel haller Kanunun 21 ve 22’inci maddelerinde sayılmış olup bu şartların

ortaya çıkması durumunda dahi idareye takdir yetkisi tanınmakta, açık ihale veya belli istekliler arasında ihale yapılmasının önünde bir engel bulunmamaktadır. Kanun koyucu, bu takdir yetkisine meblağ yönünden sınırlama getirmiş olup, Kanun’un 62’nci maddesinin üçüncü fıkrasının (ı) bendi uyarınca, 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılacak harcamaların yıllık toplamının Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unun aşılmaması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

31.12.2020 tarih ve 31351 sayılı 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62’nci Maddesinin

(I) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ 01.01.2021 tarihi itibarı ile yürürlüğe girmiş olup Tebliğ’in “Genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında

%10 oranı hesaplanırken kamu kurum ve kuruluşlarının yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarı dikkate alınacağı, mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca mezkur Tebliğ’in “Başvuru işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinin dördüncü fıkrasında mahalli idareler için başvuruya yetkili merciin ilgili idarenin üst yöneticisi olduğu hükmü yer almaktadır.

Yapılan incelemelerde, 21.12.2022 tarihi itibarı ile Belediyenin mal alımlarında yasal limitinin 6.310.890,68 TL olduğu ancak giderin 55.219.735,41 TL olduğu yani harcama oranının %874,99 seviyesinde gerçekleştiği, hizmet alımlarında limitinin 3.908.003,41 TL olduğu ancak giderin 15.666.126 TL olduğu yani harcama oranının %400,87 seviyesinde gerçekleştiği ve yapım alımlarında limitinin 1.705.864,94 TL olduğu ancak giderin 5.028.092,29 TL olduğu yani harcama oranının %294,75 olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, mal ve hizmet ile yapım işleri alımları için öngörülen üst sınırın aşılmasına rağmen uygun görüş alınmamasının mevzuata aykırı olduğu düşünülmektedir. Kanun’da ve Tebliğ’deki düzenlemelere riayet edilmesi gerekmektedir.