Belediye sınırları ve mücavir alan içerisinde yer alan ve Büyükşehir Belediyesinin yetkisi altında bulunan bazı işletmelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyette bulunduğu görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine ve

büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat verme ve denetleme görevinin büyükşehir belediyelerine ait olduğu ifade edilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri açma izni harcı” başlıklı 81’inci maddesinde ise; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde yer alan bir işyerinin açılmasının işyeri açma izni harcına tabi olduğu belirtilmiştir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde; büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde yetkili idarenin, büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesi, bunların dışında kalan hususlarda ise büyükşehir ilçe belediyesi olduğu ifade edilmiş, aynı Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde ise yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan herhangi bir işyerinin açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Büyükşehir Belediyesinin mülkiyetinde bulunan ve işyeri mahiyetinde olan taşınmazlardan üçüncü kişilere kiraya verilen yerler İdarenin sorumluluğu altında bulunmaktadır. Bu nedenle kiralanan söz konusu işyerlerinin gerek ruhsatlandırma gerekse de denetim faaliyetine yönelik işlemler Büyükşehir Belediyesi tarafından yerine getirilmelidir. Diğer bir ifadeyle Büyükşehir Belediyesinin sorumluluğu altından bulunan ve üçüncü kişilere kiralanan mezkur Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet gösterebilmesi için Büyükşehir Belediyesinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması gerekmektedir.

Büyükşehir Belediyesi tarafından kiraya verilen 2.000’e yakın işyerinden 275 adet işyeri örnekleme yapılmak suretiyle seçilerek ruhsat yönünden zabıta memurları aracılığıyla fiili denetime tabi tutulmuştur. Bu işyerlerinden 52 adedinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyette bulunduğu tespit edilmiştir. Bu durum İdare açısından ruhsatsız çalıştığı tespit edilen işyeri sayısı kadar işyeri açma izni harcının tahsil edilememesine ve dolayısıyla Belediyenin gelir kaybına uğramasına sebep olmaktadır.

Büyükşehir Belediyesinin yetki ve görev alanında aktif olarak faaliyet gösteren ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak zorunda olan söz konusu 52 adet işyeri gerekli işlemler yapılarak ruhsatlandırılmalı ve buna bağlı olarak da işyeri açma izni harcı tahsil edilerek Belediye gelir kaybına uğratılmamalıdır.

Sonuç olarak, yılsonu itibarıyla Büyükşehir Belediyesi tarafından kiraya verilen yaklaşık 2.000’e yakın işyeri olduğu göz önünde bulundurulduğunda İdare tarafından daha

geniş kapsamlı bir saha çalışması ile söz konusu işyerlerinin tamamının ruhsat yönünden denetimleri yapılmalıdır. Yapılacak denetimler sonucunda ruhsatsız olduğu tespit edilen işyerlerinin ruhsatlandırılması ve bu işyerlerinden 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca işyeri açma izni harcının tahsil edilmesi gerekmektedir.