2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun “Vergilendirme” başlıklı 39’uncu maddesinde kamulaştırılan taşınmazın kamulaştırıldığı yıla ait emlak vergisi tarhına esas olan vergi değeri, kesinleşen kamulaştırma bedelinden az olduğu takdirde, kamulaştırma bedeli ile vergi değeri arasındaki fark üzerinden, cezalı emlak vergisi tarh olunacağı hükme bağlanmıştır.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Ödeme süresi” başlıklı 30’uncu maddesinin yedinci fıkrasında ise devir ve ferağı yapılan bina ve arazinin, devir ve ferağın yapıldığı yıl ile

geçmiş yıllara ait ödenmemiş emlak vergisinin ödenmesinden, devredenin devralan ile müteselsilen sorumlu olduğu ve devralanın mükellefe rücu hakkının saklı olduğu hususu düzenlenmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre, kamulaştırılan taşınmazın kamulaştırıldığı yıla ait emlak vergisi tarhına esas olan vergi değeri, kesinleşen kamulaştırma bedelinden az olduğu takdirde, aradaki fark üzerinden, cezalı emlak vergisi tarhiyatı yapılması gerekmektedir. Yapılması gereken emlak vergisi tarhiyatının mükellefi ise taşınmazın ilk sahibidir.

Diğer yandan, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun “İmar planlarında umumi hizmetlere ayrılan yerler” başlıklı 13’üncü maddesinde imar programına alınan alanlarda kamulaştırma yapılıncaya kadar emlak vergisi ödenmesinin durdurulacağı, kamulaştırmanın yapılması halinde durdurma tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında tahakkuk edecek olan emlak vergisinin, kamulaştırmayı yapan idare tarafından ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla kamulaştırılan taşınmaz imar planında umumi hizmete ayrılan yerlerden ise, imar programına alınma tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında taşınmazın devirden önceki maliki adına herhangi bir emlak vergisi tarhiyatı yapılmamalıdır. Ancak imar planında umumi hizmete ayrılmayan yerlerin kamulaştırılması sırasında kamulaştırmanın yapıldığı yıla ait emlak vergisi değeri kesinleşen kamulaştırma bedelinden az olursa, taşınmazın devirden önceki malikine, belediye tarafından aradaki fark kadar cezalı emlak vergisi tarhiyatının yapılması gerekmektedir.

Belediyenin kamulaştırma işlemlerinin incelenmesinde imar planında umumi hizmete ayrılmadığı halde kamulaştırılması gerçekleştirilen;

Sırrıpaşa Mahallesi, 19.K.IV.b-I.c pafta, 4508 ada 1 nolu parselde bulunan taşınmazların kamulaştırıldığı 2012 yılına ait emlak vergisi değeri toplam 104.264,00- TL iken kesinleşen kamulaştırma bedelinin toplamda 403.242,90- TL,

Sırrıpaşa Mahallesi, 19.K.IV.b pafta 4508 ada 8 ve 9 nolu parsellerde bulunan taşınmazların kamulaştırıldığı 2013 yılına ait emlak vergisi değeri 153.000,00- TL iken kesinleşen kamulaştırma bedelinin toplamda 966.125,00- TL,

olduğu ve söz konusu taşınmazların kamulaştırma bedeli ile emlak vergisi değeri arasındaki fark için Belediye tarafından herhangi bir tarhiyat yapılmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında; “Bulguda belirtilen kamulaştırmalar ile ilgili mahkeme süreci devam etmektedir. Mahkeme sonuçlandığında bulgu doğrultusunda emlak vergisi değeri farkı

için tarhiyat işlemi yapılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak bulguda adı geçen taşınmazlara ilişkin kamulaştırmalarla ilgili mahkeme süreçleri tamamlanmış, belirtilen kamulaştırma bedelleri mahkeme kararlarına istinaden belirlenmiş kesinleşmiş kamulaştırma bedelleridir. İdarece verilen cevapta devam eden mahkeme süreçlerinin hangi taşınmazlar için olduğu anlaşılmamaktadır. İdare tarafından bundan sonraki uygulamalarda bu doğrultuda işlem tesis edileceği belirtilmiştir. Yapılacak işlemlerin takibi için bulgu konusu tespitin devam edip etmediği sonraki yıl denetimlerinde izlenecektir.