Karar Künyesi
İdarenin 2021 yılı borç stok tutarının, 5393 sayılı Kanun’un 68’inci maddesi birinci fıkrasının (d) bendinde gösterilen borçlanma sınırının üzerinde gerçekleştiği görülmüştür.
5393 sayılı Kanun'un 68’inci maddesi birinci fıkrasının (d) bendinde; belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarının, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamayacağı ve bu miktarın büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanacağına hükmedilmiştir.
Belirtilen mevzuat hükmüne göre, en son kesinleşmiş toplam bütçe gelirlerinin o yılın 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen yeniden değerleme oranıyla arttırılan tutarı sonucunda belediyelerin borçlanma haddine ulaşılmaktadır.
Bu bağlamda, İdarenin son üç yılına ilişkin bütçe gelirleri toplamı ve bu gelirler esas alınarak hesaplanan borçlanma sınırına ilişkin bilgiler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir:
Tablo 23: Sancaktepe Belediyesi Son 3 Yıllık Bütçe Gelirleri Tablosu
Gelir Türü | 2019 | 2020 | 2021 |
Belediye Vergi, Resim, Harç vb. Gelirleri | 89.293.959,77 | 89.300.052,51 | 123.898.290,52 |
Teşebbüs Ve Mülkiyet Gelirleri | 8.278.332,60 | 8.810.291,46 | 19.760.598,70 |
Alınan Bağış, Yardım ve Özel Gelirler | 6.430.854,20 | 11.623.175,65 | 22.504.317,26 |
Diğer Öz Gelirler | 53.235.254,87 | 49.945.462,62 | 125.769.031,73 |
Sermaye Gelirleri | 84.012.295,33 | 39.859.612,74 | 27.330.886,78 |
Alacaklardan Tahsilatlar | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
ÖZGELİR TOPLAMI | 241.250.696,77 | 199.538.594,98 | 319.263.124,99 |
GENEL BÜTÇE VERGİ GELİRLERİNDEN AKTARILAN PAYLAR TOPLAMI | 103.775.601,18 | 129.340.503,92 | 184.356.094,68 |
TOPLAM BÜTÇE GELİRİ | 345.026.297,95 | 328.879.098,90 | 503.619.219,67 |
Tablo 24: Son 2 Yıla Ait Borçlanma Limiti Tablosu
Yıl | En Son Kesinleşmiş Toplam Bütçe Geliri (TL) | Yeniden Değerleme Oranı (%) | Borçlanma Haddi (TL) |
2019 | 345.026.297,95 | 22,58 | 422.933.236,02 |
2020 | 328.879.098,90 | 9,11 | 358.839.984,80 |
Yukarıdaki tabloda hesap şekli görülebileceği üzere, 2019 yılı en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı ile artırılan miktarı neticesinde bulunan 422.933.236,02 TL tutar 2020 yılı borçlanma haddini, 2020 yılı en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı ile artırılan miktarı neticesinde bulunan 358.839.984,80 TL tutar 2021 yılı borçlanma haddini göstermektedir.
Yapılan incelemede, Sancaktepe Belediyesi ilgili birimlerinden elde edilen verilere dayanılarak yapılan hesaplama sonucunda, aşağıdaki tablolarda görüleceği üzere; 2021 yılı borç stoku tutarının, İdarenin borçlanma haddinin 98.668.428,56 TL üzerinde olduğu tespit edilmiştir.
Tablo 25: 2021 Yılı Borçlanma Limitlerini Gösterir Tablo
Yeniden Değerleme Oranı | Önceki Yıl 800 Alacak Toplam | Önceki Yıl 810 Borç Toplam | En Son Kesinleşmiş Bütçe Geliri | Yeniden Değerleme Oranı ile Hesaplanan Tutar | Toplam Borç Stoku | Borçlanma Limit Aşımı (TL) |
%9,11 | 329.572.807,23 | 693.708,33 | 328.879.098,90 | 358.839.984,81 | 457.508.413,37 | 98.668.428,56 |
Tablo 26: 2021 Yılı Borç Stokunu Oluşturan Kalemler
Hesap Kodu | Alacak Bakiye (TL) |
300-Banka Kredileri Hesabı | 23.650.460,26 |
303-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı | 3.480.887,60 |
320-Bütçe Emanetleri Hesabı | 264.395.135,59 |
360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı | 1.768.608,07 |
361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı | 768.070,60 |
368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı | 38.416.928,08 |
381-Gider Tahakkukları Hesabı | 9.268.505,92 |
400-Banka Kredileri Hesabı (Uzun Vadeli) | 62.657.932,63 |
438-Kamuya Olan Ertelenmiş Veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı (Uzun Vadeli) | 43.247.822,16 |
481-Gider Tahakkukları Hesabı (Uzun Vadeli) | 9.854.062,46 |
Toplam Borç Stoku | 457.508.413,37 |
5393 sayılı Kanun esasında belediyelerin borçlanma yetkisinin yöntemini gösteren ve hâlihazırda yürürlükte olan 21.02.2005 tarihli ve B050MAH0740001/45201 sayılı İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (yeni Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü) Yazısında;
“……….
Borçlanma talebinde bulunan belediyeler toplam borç stoklarını hesaplamak veya tespit etmek amacıyla; Hazine Müsteşarlığı, Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü, ilgili Sosyal Sigortalar Kurumu İl müdürlüğü, İller Bankası Genel Müdürlüğü, ilgili vergi dairesi müdürlüğü ve ilgili TEDAŞ biriminden alacakları yapılandırılmış, kesinleşmiş veya diğer şekilde borç durumuna ilişkin belgelere göre gerekli hesaplamayı yaparak borçlanma talep dosyasına ekleyeceklerdir. Bu belgelere ilave olarak, belediyenin piyasaya ve personeline borcunun olup olmadığı, varsa borç miktarı belediye başkanı tarafından imzalanmak suretiyle ayrıca borçlanma talep dosyasına eklenecektir.
……….” denilmektedir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; borçlanma yapıldığı takdirde borç stok durumuna ve limitlerine dikkat edilmesi hususunda gerekli özenin gösterileceği ifade edilmiştir.
Netice olarak; 5393 sayılı Kanun’un borçlanmayı düzenleyen 68’inci maddesi ve mezkûr Genelge hükümleri etrafında, belediyelerin finansal/mali, faaliyet/piyasa ve kurum ve kişilere olan tüm yükümlülükleri, borçlanma yoluyla elde edilip edilmediğine bakılmaksızın bütünsel olarak borç tanımı içerisinde değerlendirilmiş ve herhangi bir istisna düzenlemesine yer verilmeden borç stoku tutarı içerisine dâhil edilmiştir böylece İdarenin borç stoku borçlanma limitlerinin üzerine çıkmıştır.