İdare, 2020 yılı içerisinde belediye hizmetlerinde kullanılmak üzere binek ve diğer türden araç kiralamasına ilişkin gerçekleştirdiği biri pazarlık usulü diğeri açık ihale usulü olmak üzere, 2 farklı araç kiralama ihalesi kapsamında Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’e aykırı olarak 1600 cc’nin üzerinde motor hacmine sahip araçlar kiralamıştır.

237 sayılı Taşıt Kanunu’nun 1’inci maddesinde, belediyelerin bu Kanun hükümlerine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır. Mezkûr Kanun’un 12’nci maddesinde ise, hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların cinsi, adedi, yaşı, hangi hizmetlerde kullanılacağı, kaynağı, yabancı menşeli olup olmayacağı ve diğer hususlar için gerekli esas ve usullerin Cumhurbaşkanınca saptanacağı belirtilmiştir.

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesi (1) numaralı fıkrasının (c) bendinde aynen;

“Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında

kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.” denilmektedir.

237 sayılı Taşıt Kanunu’nun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan ve yürürlüğünü sürdüren Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’e göre, Esas ve Usuller’in kapsamındaki kamu idarelerinin 1600 cc üzerinde motor hacmine sahip araçları edinmesi kesin olarak yasaklanmıştır.

İdarenin 2020 yılının ilk dört ayı için pazarlık usulü ile gerçekleştirilen 2019/569996 ihale kayıt numaralı 2020 Yılı Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi kapsamında 691 adet, geri kalan sekiz ay için açık ihale usulü ile gerçekleştirilen 2020/150169 ihale kayıt numaralı 2020 Yılı Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi kapsamında ise 715 adet binek araç kiralanması öngörülmüştür.

Araç kiralama işinin teknik şartnamesinde ise, binek araçların en az 1460 cc motor hacmine sahip olması gerektiği ve söz konusu araçların yakıtlarının idare tarafından temin edileceği düzenlenmiştir.

İdare, işin teknik şartnamesi ile 1460 cc motor silindir hacminden daha düşük motora sahip araçların kiralama kapsamında kabul edilmeyeceğini belirtmiş, araç kiralanmasına ilişkin mevzuat ise 1600 cc motor silindir hacminden daha yüksek motor hacmine sahip araçların teminini yasaklamıştır. Buna göre, idarece temin edilecek binek araçların 1460 cc ile 1600 cc arasında motor silindir hacmine sahip olması gerekmektedir.

Araç kiralama ihaleleri kapsamında 2020 yılı boyunca teslim alınan araç ruhsatlarının incelenmesi sonucunda, mezkûr Usul ve Esaslar’a aykırı olarak 55 adet taşıtın motor hacimlerinin 1600 cc’nin üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; araçların yaklaşık maliyet hesaplaması ve kira bedeli ödemelerinde yerli muhteva oranı %50’nin üzerinde ve motor hacmi 1600 cc’nin altında olan araçların esas alınarak gerçekleştirildiği, ancak bundan sonra yapılacak araç kiralama ihalelerinde teslim alınan araçların 237 sayılı Taşıt Kanunu'na, Kanuna dayanılarak çıkarılan ve yürürlüğünü koruyan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller'e ve 2014/6425 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'na uygun olarak yapılıp yapılmadığının denetleneceği ifade edilmiştir.

İdare tarafından kiralanan bazı binek araçların motor hacimlerinin 1600 cc’nin üzerinde olması 237 sayılı Taşıt Kanunu ile bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan ve yürürlüğünü sürdüren Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’e aykırılık teşkil etmektedir.