İhalesi Malatya Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilip Şirket tarafından yüklenilen yapım işlerinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda yer verilen ihale usulleri kullanılmadan doğrudan firmalarla sözleşme yapılmak suretiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2’nci maddesinde; belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları şirketlerin Kanun kapsamında olduğu belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesinde;

“(…) g) 2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını aşmayan mal veya hizmet alımları (…)

Ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tâbi değildir.” hükmü, “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde ise;

“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir: (…)

d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 90.358 TL, diğer idarelerin 30.101 Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar. (…)

Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.” hükmü bulunmaktadır.

Bu çerçevede sermayesinin tamamı Malatya Büyükşehir Belediyesine ait olan Şirket, 4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin (g) bendinde bendinde yer verilen mal ve hizmet alımları dışında kalan tüm alımlar ile yapım işleri açısından 4734 sayılı Kanun’a tabidir. 4734 sayılı Kanun’a tabi olan işlerin ise; doğrudan temin kapsamında olanlar hariç Kanun’un “Uygulanacak ihale usulleri” başlıklı 18’inci maddesinde belirtilen açık ihale, belli istekliler arasında ihale ve pazarlık usulü ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; ihalesi Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilip Şirketin kazandığı dolayısıyla Şirketin yükleniminde olan yapım işlerinin, 4734 sayılı

Kanun’da belirtilen ihale usulleri kullanılmadan doğrudan sözleşme imzalanmak suretiyle başka şirketlere devredildiği tespit edilmiştir.

Şirket tarafından ihale yapılmaksızın doğrudan sözleşme ile başka şirkete devredilen yapım işleri aşağıdaki tabloda gösterilmekte olup üç iş de aynı şirkete devredilmiştir.

Tablo 4: Şirket Tarafından Başka Şirketlere Devredilen Yapım İşlerinin Listesi

Şirketin tabi olduğu mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil eden bu durum, işlerin herhangi bir ihale dokümanına dayanmaması ve sözleşme imzalanan şirketlerin 4734 sayılı Kanun açısından ihaleye katılım durumlarının (Yasaklı olup olmadığı, şartnamede belirlenen ihaleye katılım yeterlilik şartlarını taşıyıp taşımadığı) bilinememesi sebebiyle denetim, takip ve kontrol riski doğurmaktadır.

Bu itibarla Şirketin istisna kapsamında olmayan yapım işlerini, 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale etmesi ve sözleşme akdetmek suretiyle şartname hükümleri uyarınca gerçekleştirmesi gerekmektedir.