Karar Künyesi
Şirketin, otopark hizmetlerinden kaynaklanan 23.775.364,00 TL alacağının mali tablolarda izlenmediği ve tahsilatına ilişkin gerekli takip işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Genel saklama sözleşmesi” başlıklı 561’inci maddesinde saklama sözleşmesi; “saklayanın, saklatanın kendisine bıraktığı bir taşınırı güvenli bir yerde koruma altına almayı üstlendiği sözleşme” şeklinde tanımlanmıştır.
Şirket bünyesinde işletilen yolüstü otoparklarda, Şirketin logosunu taşıyan ve kullanım süresine göre ödenecek bedeli gösteren bilgilendirme levhaları bulunmaktadır. Kullanıma hazır halde tutulan park alanlarında bu bilgilendirme levhalarının bulunması, Şirket tarafından potansiyel müşterilere yapılmış bir icap (öneri) anlamına gelmektedir. Müşterilerin araçlarını bu alanlara park etmesi ise icabı kabul anlamına gelmekte ve taraflar arasında saklama sözleşmesi kurulmuş olmaktadır. Buna göre Şirketin, park alanını kullanan müşterilerden kullanım sürelerine göre tarifede belirlenen fiyatlar üzerinden alacağı doğmaktadır.
Şirket bünyesindeki yolüstü otoparklarda, hizmet verildiği ve park başlangıç saatlerinin tespiti amacıyla bilgi fişi düzenlendiği, müşterilerin araç başında olması durumunda bu fişlerin müşteriye verildiği, aksi durumda ise bilgi fişleri araçların görülebilecek kısımlarına bırakıldığı, bazı müşterilerden, Şirket personelinin mahalde bulunmadığı zamanlarda ödeme yapmadan park alanından ayrılmaları nedeniyle ödeme alınamadığı, ancak, hizmet bedelinin tahsil edilememiş olmasının, yukarıda yer verilen saklama sözleşmesi kapsamında ifası gerçekleşen hizmetlerden kaynaklanan alacağı ortadan kaldırmayacağı değerlendirilmektedir.
Aşağıda yer alan tabloda bahsi geçen tahsili gerçekleşmemiş otopark hizmetlerinden doğan alacaklar yıllar itibarıyla gösterilmiştir.
Tablo 2:Otopark Hizmetlerinden Kaynaklanıp Mali Tablolarda İzlenmeyen Alacaklar
Yıl | Yıllık Toplam Borçlu Plaka | Yıllık Borçlanma Tutarı (TL) |
2015 | 27.668 | 286.569,00 |
2016 | 137.026 | 2.645.130,00 |
2017 | 198.370 | 5.250.505,00 |
2018 | 190.911 | 2.996.133,00 |
2019 | 166.469 | 4.000.876,00 |
2020 | 71.806 | 1.337.504,00 |
2021 | 21.849 | 405.323,00 |
2022 | 58.746 | 2.218.587,00 |
2023 | 76.652 | 4.634.737,00 |
Toplam | 949.497 | 23.775.364,00 |
26.12.1992 tarihli ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı ekinde; işletmelerin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacaklarının, 120 Alıcılar Hesabının borcuna ve 600 Yurtiçi Satışlar Hesabının ise alacağına kaydedileceği belirtilmiştir.
Yapılan incelemede, yol üstü otoparkların işletilmesinden kaynaklanan tahsil edilemeyen 23.775.364,00 TL’nin mali tablolarda takibinin ve tahsilatına ilişkin bir çalışma yapılmadığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalara göre, yol üstü otoparkların işletilmesinden kaynaklanan tahsil edilemeyen alacakların, anılan Tebliğ çerçevesinde, muhasebe kaydının ve ödeme süresi geçmiş alacaklara ilişkin takip işlemlerinin yapılması gerekmektedir.