İdarenin bazı taşınmazlarının kiraya verilmeksizin ecrimisil karşılığı kullandırıldığı, ecrimisil olarak kullandırılan taşınmazlardan elde edilen gelir tahsilatının düşük olduğu görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75'inci maddesine göre; Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere yetkili mercilere de sorulmak suretiyle tespit ve takdir edilecek ecrimisil alınması gerekmektedir. Aynı maddede işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği de düzenlenmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun belediyenin yetki ve imtiyazlarını düzenleyen 15'inci maddesinde ise, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75'inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.

Buna göre, belediye taşınmazlarının işgali halinde işgal edenden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere komisyonca tespit ve takdir edilecek ecrimisil alınması ve taşınmazın tahliye ettirilerek işgalin sonlandırılması gerekmektedir.

Belediye taşınmazlarının kiraya verilmesi işlemi, 2886 sayılı Kanun kapsamındadır ve bu Kanundaki ihale usulleri ile gerçekleştirilmelidir. Ecrimisil, kamu taşınmazının olağan kullandırılma yöntemi olmayıp, taşınmazın işgali nedeniyle gerçekleşen haksız kullanıma karşı geriye doğru alınan tazminat niteliğinde bir bedeldir. Dolayısıyla ecrimisil, işgalci için taşınmazın geleceğe yönelik kullanımı hakkını doğurmayacağı gibi, işgalin tespiti halinde idarece mülki amirden tahliye talebinde bulunulması ve işgalin sonlandırılması gerekmektedir.

İdareden alınan veriler ve yapılan açıklamalardan; ecrimisil uygulanan bazı taşınmazlardan ihaleye çıkılan ve sözleşmesi yapılanlar bulunduğu, bazı taşınmazların kira ihale aşamasında olduğu, bazılarının ise taşınacak veya yıkılacak olması sebebiyle geçici olarak ecrimisil uygulandığı, bazı taşınmazların ise mezarlık veya mevsimsel tarım yapılan taşınmaz veya İdare tasarrufunda bulunan ve geçici işgaliye şeklinde kullandırılan taşınmazlardan olduğu anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede; Belediyece ecrimisil uygulanan bazı taşınmazlardan ihaleye çıkılan ve sözleşmesi yapılanlar bulunduğu, bazı taşınmazların kira ihale aşamasında olduğu, bazılarının ise taşınacak veya yıkılacak olması sebebiyle geçici olarak ecrimisil uygulandığı, bazı taşınmazların ise mezarlık veya mevsimsel tarım yapılan taşınmaz veya Belediye tasarrufunda bulunan ve geçici işgaliye şeklinde kullandırılan taşınmazlardan olduğu, ancak 2023 yılı ecrimisil gelir tahakkuku 21.605.189,82 TL tutarında iken yapılan tahsilatın 5.711.388,50 TL tutarında kaldığı, tahakkuk/tahsilat oranının çok düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; İdare taşınmazlarının ecrimisil yerine ihale yolu ile kiraya verilmek suretiyle kullandırılmasına ve tahsilatların arttırılmasına gerekli özen gösterilecektir.

Sonuç olarak, İdare taşınmazlarının ecrimisil yerine ihale yolu ile kiraya verilmek suretiyle kullandırılması, işgalin sonlandırılması için tahliye talebinde bulunulması ve ecrimisil tahsilat oranın arttırılması gerekmektedir.