Belediye tarafından şirketi olan MOTAŞ AŞ’ye devredilen ve Hizmet İmtiyaz Varlıkları Hesabında izlenen varlıkları için amortisman ayrılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinin 2’nci fıkrasının (ç) bendinde, bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması gerektiği; adı geçen Yönetmelik'in hizmet imtiyaz varlıklarının işleyişini düzenleyen 201’inci maddesinde ise mahalli idarelere ait maddi duran varlıklardan hizmet imtiyaz sözleşmesine konu edilenler için

ayrılan amortisman tutarlarının 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına kaydedileceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik'in 202’nci maddesinde ise 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere Belediyenin mülkiyetinde olan amortismana tabi bir duran varlıklar için bu varlıkların kayıtlı değerleri üzerinden kullanım süresine göre hesaplanacak amortisman tutarları ilgili yıllarda gider kaydedilecek ve böylece ilgili varlığın maliyeti dönemsellik ilkesinin de bir gereği olarak kullanım süresine dağıtılarak giderleştirilecektir.

Diğer yandan, amortisman ve tükenme paylarına ilişkin açıklamaların yer aldığı 47 sıra nolu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin 3’üncü maddesinde, hizmet imtiyaz varlıklarının amortismana tabi olduğu; 5’inci maddesinde ise duran varlıklar için amortismanın varlıktan yararlanma süresine göre Tebliğ eki listede belirlenen oranlara göre ayrılacağı ifade edilmiştir. Söz konusu Tebliğ'in ekinde yer alan 1 numaralı listede ise hizmet imtiyaz varlıkları için Tebliğde bu hesaba karşılık gelen süre ve oranlarda amortisman ayrılacağı belirtilmektedir.

Yapılan incelemede, Belediyenin, şirketi olan Motaş A.Ş. ye otobüs işletmesi için vermiş olduğu ve 256 Hizmet İmtiyaz Varlıkları Hesabında izlediği toplam 74.648.451,11 TL tutarındaki imtiyaz hakkı kapsamındaki varlıkları için amortisman ayrılmadığı tespit edilmiştir.

Şöyle ki, söz konusu varlıkların imtiyaz hakkı olarak devrinde 254 Taşıtlar Hesabından

256 Hizmet İmtiyaz Varlıkları Hesabına aktarma işlemi yapılmış ancak devir öncesi bu varlıklara ayrılan 44.246.818,84 TL tutarındaki birikmiş amortismanlarının 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının alt kodlarında (257.04 den 257.06 ya) devrinin yapılması gerekirken 2020 yılı içinde tamamen muhasebe kayıtlarından çıkarılmış, dolayısıyla 2020 yılı ve 2021 yılı için ilgili varlıklar için amortisman ayrılamamıştır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti uyarınca, söz konusu hatanın düzeltildiği bildirilmiş olsa da 2022 yılında yapılan işlemin 2021 yılı mali tablolarında oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmamaktadır.

Söz konusu durum 2021 yılı mali tablolarında 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı, 630 Giderler Hesabı ve 500 Net Değer Hesabında 48.713.475,24 TL tutarında hataya neden olmuştur.