İdare ile abonelik sözleşmesi yapanlardan alınan ve 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında izlenen güvence bedellerinin hesaben güncellenmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 42’nci maddesine göre kurumların muhasebesinin, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin ikinci bölümünde belirlenen ve muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan temel muhasebe kavramları ile faaliyet sonuçları, bütçe uygulama sonuçları, nazım hesaplara ilişkin ilkeler ve varlıklar, yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar ilkelerinden oluşan bilanço ilkeleri ile üçüncü bölümünde belirlenen muhasebe standartları, kurallar ve uygulamalara ilişkin hükümler çerçevesinde yürütüleceği belirtilmiştir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin Bilanço ilkelerini düzenleyen 8’inci maddesinde, bilanço ilkelerinin amacının, kamu idaresinin tasarrufundaki kaynaklar ile bunlarla elde edilen varlıkların muhasebe kayıtlarının yapılması, mali tablolarının hazırlanması ve raporlanması yoluyla, belli bir tarihte kamu idaresinin mali durumunun ilgililer için saydam ve gerçeğe uygun olarak yansıtılması olduğu ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 372'nci maddesinde, 630 Giderler Hesabının bütçe ile ilgili olsun veya olmasın Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu tarafından belirlenen uluslararası genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre tahakkuk ettirilen her türlü giderin izlenmesi için kullanılacağı, 373’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (8)

numaralı alt bendinde ise yükümlülüklerin doğal olaylar veya başka nedenlerle miktarında meydana gelen artışların bu hesaba borç, ilgili yükümlülük hesaplarına alacak kaydedileceği belirtilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ve 20.11.1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 23’üncü ve ek 5’inci maddelerine dayanılarak çıkarılan Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Tarifeler Yönetmeliği’nin 40’ıncı maddesinde, İdare ile sözleşme imzalayan her aboneden, kullanım yerinin değişmesi ve/veya abonelik sözleşmesinin sona ermesi ya da sözleşmenin feshi halinde su ve atık su tüketim bedelini ödememesi ihtimaline karşılık olarak, tarife grubuna göre Genel Kurulca belirlenen teminat bedeli alınacağı, sözleşmenin feshi durumunda, su ve atık su abonelerinden alınan teminatın, öncelikle abonenin ödenmemiş su borçlarına mahsup edileceği, mahsup işleminden sonra kalan teminat varsa aboneye iade edileceği, sözleşmenin iptali durumunda, idare ile olan bütün hesapların mahsubu yapıldıktan sonra teminat bedelinin iade edileceği belirtilmektedir.

Yapılan incelemede 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında kayıtlı güvence bedelleri için İdare tarafından 2022 yılı içerisinde tahmini tutarlar üzerinden 800.000,00 TL güncelleme işlemi yapıldığı 2023 yılı içerisinde ise güvence bedeli olarak tahsil edilen tutarlarda herhangi bir güncelleme işlemi yapılmadığı tespit edilmiştir.

01.01.2022 tarihinden önce abone olan kişilerden güvence bedelleri maktu bir tutar olarak tahsil edilmiş olup, bu tutarların iadesi de güncelleme işlemi olmadan kayıtlı tutarlar üzerinden yapılmaktadır. Söz konusu tarihten sonra ise 22.11.2021 tarihli MASKİ Genel Kurul Kararı ile güncel su metreküp bedeli ile abone grupları bazında belirlenen metreküp miktarının çarpımı sonucu ortaya çıkan tutar güvence bedeli olarak alınmaktadır. Su ve atık su tarifesi her ay açıklanan Tüketici Fiyat Endeksine göre değiştiği için alınan güvence bedelleri de her ay değişmekte, bu tarihten sonra abone olanların güvence bedelleri güvence bedeline esas metreküp miktarı ile güncel metreküp bedeli çarpılmak suretiyle iade edilmektedir.

Aboneliği sonlandırılan kişilere ödenen güvence bedelleri 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında kayıtlı bulunan tutarlardan düşülmekte, ödenen bu tutarın abonenin İdareye güvence bedeli olarak ödediği tutardan yüksek olması halinde aradaki fark için giderleştirme işlemi yapılmamaktadır.

Metreküp bazlı alınan ve güncelleştirilerek iade edilecek abone güvence bedellerinden doğan yükümlülük, su metreküp fiyatlarının artışına paralel olarak gerçekte artmasına rağmen bu tutarların fiili fiyatlar üzerinden değerlemesinin yapılmaması dolayısı ile 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında kayıtlı bulunan ve İdarenin abonelere olan yükümlülüğünü gösteren tutarlar gerçeği yansıtmamaktadır. Fiyat değişimlerinin belli olduğu dönemlerde 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının değerlemesi yapılmalı, bu yükümlülüklerin mali tablolarda gerçek değerini yansıtması sağlanmalıdır.

Yukarıda yapılan açıklamalar ve mevzuat hükümlerine göre güvence bedelleri için değerleme işlemi yapılmaması nedeni ile 2023 yılı mali tablolarında 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı ile 630 Giderler Hesabı itibarıyla hataya neden olunmuştur.