Karar Künyesi
Belediyenin vadeli mevduat hesaplarına ilişkin faiz tutarlarının 600 Gelirler Hesabına net tutar üzerinden kaydedildiği ve banka tarafından faiz geliri üzerinden yapılan stopaj kesintisinin muhasebe kayıtlarında yer almadığı tespit edilmiştir.
Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Faaliyet sonuçları tablosu ilkeleri” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) Genel yönetim muhasebesinde faaliyet sonuçları tablosu ilkelerinin uygulaması aşağıda açıklanmıştır:
a) Kamu idarelerinin faaliyetlerine ilişkin gelir ve gider işlemleri, tahakkuk esasına dayalı olarak gelir ve gider hesaplarında izlenir. Gelir ve gider hesapları, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri gereği tahakkuk eden her türlü gelir ve giderin kaydına mahsustur.
…” denilmektedir.
Aynı Yönetmelik’in “Gayri safilik ilkesi” başlıklı 39’uncu maddesinde ise;
“Gelir ve giderler, herhangi bir düzenleme veya standart ile aksi kararlaştırılmadıkça netleştirilmeden kaydedilir.” hükmü yer almaktadır.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102 Bankalar Hesabının işleyişine ilişkin 57’nci maddesine göre, muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalarca tahakkuk ettirilerek banka hesabına aktarılan faiz tutarları bu hesaba, tevkifat tutarları 630 Giderler Hesabına borç, faiz tutarının içinde bulunulan aya ait kısmı 600 Gelirler Hesabına, geçmiş aylara ait kısmı 181 Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Banka hesabına aktarılan tutarın tamamı aynı zamanda 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.
Ayrıca bahsi geçen Yönetmelik’in “600 Gelirler Hesabı” başlıklı 368’inci maddesinde; bütçe ile ilgili olsun veya olmasın Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu tarafından belirlenen uluslararası genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre tahakkuk eden her türlü gelirin 600 Gelirler Hesabında izlenmesi gerektiği ve “800 Bütçe Gelirleri Hesabı” başlıklı 382’inci maddesinde ise; mevzuatı gereğince bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben yapılan tahsilatların 800 Bütçe Gelirleri Hesabında izlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Buna göre, tahakkuk eden mevduat faizi gelirinin gelir vergisi tevkifatı yapılmadan önceki brüt tutar üzerinden 600 Gelirler Hesabına, mevduat faizinden kesilen vergi ve benzeri ödemelerin ise 630 Giderler Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede, Belediyenin 2018 yılı içerisinde toplam 388.144,99 TL brüt mevduat faiz geliri elde ettiği görülmüştür. İller Bankası Anonim Şirketinde açılan vadeli mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirlerine tevkifat uygulanmaması nedeniyle bu hesaplardan elde edilen faiz geliri, brüt tutarlar üzerinden muhasebeleştirilmektedir. Ancak, diğer bankalarda yer alan vadeli mevduat hesaplarına tahakkuk eden faiz gelirlerinin, gelir vergisi tevkifatı düşülerek net tutar üzerinden muhasebeleştirildiği görülmüştür. İller Bankası dışındaki bankalarda yer alan vadeli hesaplardan elde edilen mevduat faizi gelirlerinin brüt
yerine net tutar olarak muhasebeleştirilmesi nedeniyle mali tablolarda 630 Giderler Hesabı 37.079,56 TL eksik görünmektedir. Bu durum gayri safilik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Belediyemizce farklı bankalarda vadeli mevduat olarak değerlendirilen tutarlara ilişkin elde edilen mevduat faiz gelirlerinin net tutar üzerinden muhasebeleştirilmesine son verilmiş olup, bundan böyle elde edilecek mevduat faiz gelirlerinin brüt tutar üzerinden muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi sağlanacaktır.” denilmektedir.
Sonuç olarak kamu idaresi tarafından takip edilen dönemlerde elde edilecek mevduat faiz gelirlerinin brüt tutar üzerinden muhasebe kayıtlarına alınacağı ifade edilse de 2018 yılı içerisinde herhangi bir düzeltme yapılmaması nedeniyle 2018 yılı mali tablolarında 600 Gelirler Hesabı ile 630 Giderler Hesabındaki hata mevcudiyetini korumaktadır.