2018 mali yılı bütçesinin hazırlanmasında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine uyulmamıştır.

5018 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde; “Bütçe”, belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belge olarak tanımlanmıştır. Kanunun 13’üncü maddesinde ise; “Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve malî saydamlık esas alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

5018 sayılı Kanunun 77’nci maddesinin birinci fıkrasında ise aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir.

“Sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idare bütçelerinin hazırlanması ve uygulanması ile diğer malî işlemleri, bu Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ilgili kanunlarındaki hükümlere tâbidir. Ancak, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerin ayrıntılı harcama programları ile finansman programları bütçeleriyle birlikte hazırlanır, görüşülür ve onaylanır. Ödenekler de bu usul ve esaslara göre kullanılır.”

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin “Yedek ödenek” başlıklı 38’inci maddesinin birinci fıkrasında ise aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir.

“Bütçede öngörülen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya bütçenin düzenlenmesi ve görüşülmesi sırasında düşünülmeyen veya öngörülmeyen ve bütçede tertibi bulunmayan ancak yerine getirilmesi zorunlu hizmetlere ilişkin giderleri karşılamak üzere, gerektiğinde diğer tertiplere aktarma yapmak amacıyla “09-Yedek Ödenek” tertibine bütçe gelirleri toplamının %10’undan fazla olmamak kaydıyla en az % 5 ödenek konulur. 09-Yedek Ödenek tertibi altındaki yedek ödenek dışındaki diğer tertiplere konulacak yedek ödenekler konulduğu amaç dışında kullanılamaz. Bu tertipten diğer tertiplere aktarma encümen kararıyla yapılır.”

2018 yılı bütçesinin hazırlanmasıyla ilgili olarak aşağıda belirtilen hususlarda yukarıda yer verilen 5018 sayılı Kanun ve Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine uyulmamıştır.

10.1- Ayrıntılı harcama programının hazırlanmaması

5018 sayılı Kanunun 77’nci maddesi doğrultusunda mahalli idarelerde bütçeyle birlikte ayrıntılı harcama programının hazırlanması, görüşülmesi ve onaylanması gerekmektedir. Ancak bütçenin eki ve ayrılmaz parçası olan ayrıntılı harcama programı hazırlanmamıştır.

10.2- Birbiriyle ilgili bulunan ödeneklerin doğru belirlenmemesi

Kurumun 2018 yılı bütçesi ödenek cetvelinde bazı harcama birimlerinin personel giderleri ödeneği ile sosyal güvenlik prim giderleri ödeneği birbiriyle uyumlu ve doğru belirlenmemiştir. Bu hususla ilgili olarak aşağıdaki örnekleri vermek mümkündür.

Fen İşleri Müdürlüğü 01.04. Personel Giderleri Geçici Personel tertibine 10.000,00 TL ödenek konulmasına rağmen bu ödenekle ilgili 02.04. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Prim Giderleri ödeneği 500.000,00 TL olarak belirlenmiştir.

Mali Hizmetler Müdürlüğü 01.04 Personel Giderleri Geçici Personel tertibine 8.800,00 TL ödenek konulmuş, ancak bu ödenekle ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Prim Giderleri ödeneği ayrılmamıştır.

İnsan Kaynakları Müdürlüğü 01.04 Personel Giderleri Geçici Personel tertibine 56.609,28 TL ödenek konulmuş, ancak bu ödenekle ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Prim Giderleri ödeneği ayrılmamıştır.

Basın Yayın Müdürlüğü 01.02 Personel Giderleri Sözleşmeli Personel tertibine 15.000,00 TL ödenek konulmuş, ancak bu ödenekle ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Prim Giderleri ödeneği ayrılmamıştır.

Veteriner İşleri Müdürlüğü 01.01 Personel Giderleri Memurlar tertibine 168.000,00 TL tutarında ödenek konulmasına rağmen bu ödenekle ilgili Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Prim Giderleri ödeneği ayrılmamıştır.

10.3- Harcama birimlerinin bütçelerine faaliyetleriyle ilgili olmayan ödenek konulması

Gider bütçesi ödenek cetvelinde Hukuk İşleri Müdürlüğü, İmar Müdürlüğü ve Yazı İşleri Müdürlüğü gibi birimlerin faaliyetleriyle ilgili olmayan ve başka birimler tarafından yerine getirilen hizmetler ve ödemelerle ilgili Tedavi Cenaze Giderleri, Cari Transferler, Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferlere ilişkin ödenekler bu birimlere tahsis edilmiştir.

10.4- Gelir cetvelinde belediye geliri olmayan gelirlerle ilgili gelir tahmini öngörülmesi

Mahalli İdarelerin Sosyal Güvenlik Gelirleri bulunmamaktadır. Bu nedenle Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinde gelir cetveli birinci düzey ekonomik kodlar;

1 Vergi Gelirleri

3 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri

4 Alınan Bağış ve Yardımlar

5 Diğer Gelirler

6 Sermaye Gelirleri

8 Alacaklardan Tahsilat

9 Ret ve İadeler (-), olarak belirlenmiştir.

Maden İşletmelerinden Alınan Belediye Payı, Müze Giriş Ücretlerinden Alınan Paylar ile Otopark Bedeli gibi Vergi Gelirleri veya Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri niteliğinde olan gelirler 02 Sosyal Güvenlik Gelirleri tertibi içerisinde öngörülmüştür.

10.5- Yedek ödenek tutarının doğru belirlenmemesi

Yukarda yer verilen Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda; 09-Yedek Ödenek tertibine bütçe gelirleri toplamının %10’undan fazla olmamak kaydıyla en az % 5 ödenek konulması gerekmektedir. Gelir cetvelinde

191.663.622,16 TL gelir tahmini yapılmıştır. Bu durumda bu tutarın %5 oranında olan en az 9.583.181,11 TL yedek ödenek belirlenmesi gerekmektedir. Ancak bütçenin gider cetvelinde 09- Yedek Ödenek tertibine 6.600.000,00 TL ödenek konulmuştur.

Kamu idaresi cevabında; Kamu idaresi cevabında; “Bütçe mevzuatıyla ilgili gerekli çalışmalar yapılmış olup, 2020 yılı bütçesinde gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Konu ile ilgili birim müdürleri, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerine konunun uzmanı kişiler tarafından konu ile ilgili gerekli eğitimler verilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak 2018 mali yılı bütçesinin hazırlanmasında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine uyulmamış olup bütçenin hazırlanmasında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.

Bulgu konusu tespitlerin devam edip etmediği gelecek denetim dönemlerinde takip edilecektir