5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Ön Ödeme” başlıklı 35 inci maddesinin 1 inci fıkrasında;

“Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Aynı Maddenin 5 inci fıkrasında;

“Her mutemet ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgili kanunlarında belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde üç ay içinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade etmekle yükümlüdür. Süresi içerisinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 125 inci maddesinin 2 nci fıkrasının b bendinde;

“Avansın verilmesi ve harcanması: Bütçe sınıflandırmasının herhangi bir ekonomik kodunun 2 nci düzeyinden verilmiş olan avansın mahsubu yapılmadan, belirlenen limiti aşmasa bile aynı ekonomik kodun 2 nci düzeyinden yeniden avans verilemez.” denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden, harcama yetkilisinin uygun görmesi durumunda ödeneği saklı kalmak üzere avans verilebileceği ve verilen avansların bir ay içinde kapatılarak harcamaya ilişkin kanıtlayıcı belgelerin teslimi ve artan kısımların muhasebe yetkilisine iadesi gerektiği anlaşılmaktadır. Ayrıca bütçe sınıflandırmasının herhangi bir ekonomik kodunun 2 nci düzeyinden verilen avansın mahsubu yapılmadan aynı ekonomik kodun 2 nci düzeyinden avansın verilemeyeceği düzenlenmiştir.

Adapazarı Belediyesinde; 2 belediye personeline ilan bedeli ödemesi için 2013 yılında avans verilmiştir. Verilen avansın bir aylık süre içerisinde kanıtlayıcı belgeler ve artan kısımlarla birlikte muhasebe yetkilisine başvurularak mahsup işlemi yapılması gerekmekte iken, verilen avans mahsup işlemi yapılmayıp 140 Kişilerden Alacaklar Hesabına alınmıştır. İşlemin ayrıntısına inildiğinde bir personele ilan bedeli için 2013 yılında 2.439,22 TL avans verilmiş, bu avansın mahsubu yapılmadan 2013 yılında aynı iş için 3.000,00 TL daha avans verilmiştir. Bu avansların mahsup işlemleri yapılmayıp 140 Kişilerden Alacaklar Hesabına alınmıştır. 2016 yılında aynı personele pul alımı için bu kez 5.200,00 TL tutarında avans verilmiş, bu avansın da mahsubu yapılmayarak 140 Kişilerden Alacaklar Hesabına alınmıştır. Diğer personele verilen iş avansına bakıldığında ise; 2013 yılında bu personele de 3.000,00

TL ilan bedeli ödemesi için avans verilmiş ve avans mahsubu yapılmayarak kişilerden alacaklar hesabına alınmıştır. Belediye tarafından 2013 ve 2016 yılında verilen söz konusu iş avansları 2018 yılı sonu itibariyle tahsil edilmemiştir.

Ayrıca 2018 yılı içinde verilen 14 adet avans mahsup edilmekle birlikte mahsup tarihlerinde mevzuatta yer alan sürelere uyulmamaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde verilen iş avanslarının mevzuatta yer alan süreler içerisinde kapatılmadığı gibi, 5 yıl gibi bir süre boyunca mahsubu yapılmaması personelin işten ayrılması ve benzeri durumlarda Belediye açısından yersiz ödeme riski oluşturmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; Kurum Mutemetleri tarafından kullanılan İş Avansları Mevzuatla belirlenene Avans kapatma hükümlerine uyulmaması bulgusuna istinaden;

Kurumumuz tarafından 2013 ve 2016 tarihlerinde söz konusu personellere ait iş avansları verilmiş ve mahsup tarihi geçtikten sonra 140 hesapta takibi yapılmıştır. Söz konusu avans bedelleri 07.02.2019 tarih 1132 yevmiye ile gecikme tutarı hesaplanarak ilgili kişiden tahsilat işlemi yapılmıştır.

2018 Yılı içerisinde 160 iş avansları kaleminden süresi geçen 14 adet avans mahsubunun;

Tablo 1 den de anlaşılacağı üzere söz konusu 5 adet kik ve bir adet Aile cüzdanına ilişkin avans; avans tarihi ile fatura tarihi karşılaştırıldığında avans kapama mahsup dönemini aşmadığı lakin muhasebeye geç ulaştırıldığı;

Tablo:1

Tablo 2 de görüleceği üzere avans kapama mahsup dönemini geçen 8 adet avans ilgili kişilerden gecikme bedeli ilave edilerek tahsil edilmiştir. Bundan sonraki uygulamalarda bulguda belirtilen hususlar dikkate alınarak işlem tesis edilecektir.

Tablo 2 :

Sonuç olarak Belediye göndermiş olduğu savunmasında; bulguda belirtilmiş olan 2013 ve 2016 yılında iki personele verilen söz konusu iş avanslarının 2018 yılı sonu itibariyle tahsil edilmemesi hususuna katılmış, 2018 yılı içinde verilen avanslardan 14 adedinin 6 adedine iştirak etmeyerek bu avansların zamanında kapatıldığı ancak muhasebe birimine geç intikal ettirildiği için muhasebe kaydına geç alındığını kalan 8 adet avans için ise ilgililerden gecikme bedeli ilave edilerek tahsilatın yapılarak kapatıldığını belirtilerek bundan sonraki uygulamalarda bulguda belirtilen hususlar dikkate alınarak işlem tesis edileceği ifade edilmiştir.

Harcama yetkilisinin uygun görmesi durumunda ödeneği saklı kalmak üzere avans verilebileceği ve verilen avansların bir ay içinde kapatılarak harcamaya ilişkin kanıtlayıcı belgelerin teslimi ve artan kısımların muhasebe yetkilisine iadesi ile bütçe sınıflandırmasının herhangi bir ekonomik kodunun 2 nci düzeyinden verilen avansın mahsubu yapılmadan aynı ekonomik kodun 2 nci düzeyinden avansın verilemeyeceği ilgili mevzuatın amir hükmü olduğundan Belediye tarafından avans verilmesi işlemlerinde sürelere riayet edilerek takiplerinin daha titiz bir surette yapılması gerekmektedir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.