Belediye tarafından özel kalem müdürlüğü kadrosuna gerçekleştirilen atamaların, memuriyete sınavsız girişin bir yöntemi olarak kullanıldığı görülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstisnai memurluklar” başlıklı 59’uncu maddesinde; ilgili maddede unvanı sayılan kadrolara, 657 sayılı Kanun’un atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabileceği ve unvanı sayılan memurların bulundukları bu kadroların, emeklilik aylığı hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmayacağı belirtilmiştir.

657 sayılı Kanunda istisnai memuriyet olarak sayılan özel kalem müdürlüğü kadrosu hususunda İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünce 03.06.2009 tarih ve 14626 sayılı Genelge yayımlanmış ve söz konusu kadroya yapılacak atamalara ilişkin bir takım düzenlemeler getirilmiştir. Anılan Genelgede; özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların, öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, özel kalem müdürlüğüne yapılacak açıktan atamanın ise İçişleri Bakanlığının izni ile yapılacağı (1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerine göre 10.07.2018 tarihinden itibaren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının, 7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerine göre de 11.09.2018 tarihinden itibaren Cumhurbaşkanlığının izni ile) belirtilmiştir. Ayrıca, 657 sayılı Kanun’un 59’uncu maddesi kapsamında tanınan atama yetkisinin, sınırsız bir yetki olmadığı, bu yetkinin memuriyete sınavsız girişin bir yönetimi gibi kullanımına hukuken imkân bulunmadığı, bu sebeple, özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların seçiminde, belediye başkanlarının bir seçim dönemi boyunca çalışabilecekleri ehliyet ve liyakat sahibi kişileri seçmelerinin esas olduğunun altı önemle çizilmiştir.

İstisnai memuriyet kadrolarına gerçekleştirilen atamalar, Sayıştay Genel Kurulunun 04.04.2005 tarih ve 5119/1 No.lu Kararında da ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiş olup sonuç olarak, “(…) Sadece hizmetin gereği olarak kullanılması gereken istisnai memurluk kadrolarının, devlet memurluğuna girmede esas olan sınav sistemini aşmaya yönelik olarak diğer memur kadrolarına naklen atanma amacıyla kullanılması, Anayasa ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile getirilmiş bulunan kanun önünde eşitlik ile liyakat ilkesinin ihlali anlamına geldiğinden, bu yolla devlet memurluğu kadrolarının liyakat esasına uymayan ve bu kadroların gerektirdiği niteliklere sahip bulunmayan kişilerin atanmasına imkân sağlayabileceğinden, 657 sayılı Kanunun anılan 59 uncu maddesi hükümleri uyarınca açıktan istisnai memurluk kadrolarına atananların bir müddet sonra devlet memurluğuna alınma için açılmış bulunan sınavlara katılmadan ve dolayısıyla bu sınavlarda başarılı olmadan diğer

memurluk kadrolarına atanmaları hususu, uygulama ve sonuçları bakımından Hazine menfaatlerini zarar uğratıcı nitelikte bulunduğunu (…)” kararı verilmiştir.

Yukarıda yer verilen İçişleri Bakanlığı Genelgesi ve Sayıştay Genel Kurulu Kararı’nda; belediye özel kalem müdürlüğüne atama yetkisinin sınırsız bir yetki olmadığı, bu kadroya yapılacak atamaların bir takım esas ve usullerinin olduğu, yapılacak olan atamalarda bu usullere riayet edilmesi gerektiği dolayısıyla bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir. Ayrıca Belediye özel kalem müdürlüğüne atanacakların öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, bu mümkün değilse yapılacak açıktan atamanın, özel kalem müdürünün bir seçim dönemi boyunca görev yapması amacıyla gerçekleştirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, 01.01.2013-31.12.2018 tarihleri arasında beş personelin özel kalem müdürlüğüne açıktan atandığı, bunlardan ikisinin 1 gün sonra, birinin 25 gün, diğerinin ise 26 gün sonra Belediyede memur kadrosuna nakledildiği, 24.09.2019 tarihinde özel kalem müdürlüğüne atanan bir personelin 4 gün sonra, 21.10.2021 tarihinde atanan başka bir personelin de yine 4 gün sonra Belediyede memur kadrosuna nakledildiği, son atanan iki personelin de 20 gün içinde başka kurumlara naklen tayin olduğu tespit edilmiştir. Özel kalem müdürünün en azından bir seçim dönemi boyunca çalıştırılması ilkesi karşısında bu atamaların, özel kalem müdürü kadrosunun memuriyete sınavsız geçiş yolu olarak kullanıldığı değerlendirmesine yol açmaktadır. Zira devlet memurluğuna alınma hususu, istisnai kadrolar haricinde açılmış sınavlarda başarılı olunması şartına bağlanmıştır.

Bu itibarla, özel kalem müdürlüğü kadrosunun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanıldığı, bu suretle kanun önünde eşitlik, kamu görevine girmede eşitlik ve liyakat ilkelerine aykırı bir duruma yol açtığı değerlendirilmektedir.