Mal alımları için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılan harcamaların, toplam ödeneklerin %10’unu aşıp aşmadığının takip edilmediği ve bu sınırın aşılmasına rağmen Kamu İhale Kurulunun uygun görüşünün alınmadığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (ı) bendinde;

“Bu Kanunun 21 ve 22 nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” denilmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin (21.1.1.1) numaralı maddesinde;

“4964 sayılı Kanunla 4734 sayılı Kanuna eklenen 62 nci maddenin (ı) bendi ile 21/f ve 22/d maddelerine göre yapılacak alımlara sınırlama getirilmiştir. Söz konusu madde ile Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların Kanunun 21 ve 22 nci maddelerinde belirtilen parasal limitler dahilinde yapacakları harcamaların yıllık toplamının idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin % 10 unu aşamayacağı öngörülmüştür. Bu düzenleme ile Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin harcamaların, 4734 sayılı Kanunda belirtilen temel ilkelere ve usullere uygun bir şekilde yapılması amaçlanmıştır.”,

(21.2) numaralı maddesinde;

“4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ve 22 nci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde kurum ve kuruluşlar, yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarını dikkate alacaklardır. Kurum ve kuruluşlar, mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı % 10 oranını hesaplayacaklardır. Burada önemli olan husus, ilgili veya bağlı birimlerin değil kurum veya

kuruluşun toplam ödeneklerinin % 10’unun aşılıp aşılmamasıdır” denilerek Kanun hükmünün açıklaması yapılmıştır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendi ve 21’inci maddesinin (f) bendine göre yapacakları alımlara ilişkin sınır bulunmakta olup, bu sınır yapılacak mal veya hizmet alımı ile yapım işi için ayrı ayrı olmak üzere konulmuş ödeneklerin %10’udur. Anılan bent hükümleri uyarınca %10 sınırının idarece takip edilmesi ve bu sınırın aşılacağının öngörülmesi halinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesinde yapılan açıklamalara uygun olarak Kamu İhale Kurumuna başvurulması ve Kurulun uygun görüşünün alınması gerekmektedir.

Bandırma Belediyesinin mal alımları için kullanılabilir bütçe ödeneği 16.858.939,84 TL iken, 4734 sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılan toplam harcama tutarı 5.148.662,46 TL’dir. Buna göre, mal alımlarında Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan %10 sınırı 3.462.768,48 TL aşılmıştır.

Tablo 8: 4734 Sayılı Kanunun 22/d ve 21/f Maddeleri Kapsamında Yapılan Harcamaların %10 Sınırını Aşan Tutarları

Sonuç olarak, Kanun’un 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılan harcamaların toplam ödeneklerin %30,53’üne ulaşmasına rağmen Kamu İhale Kurulunun uygun görüşünün alınmaması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Özetle, 2019 yılından itibaren mal alımları için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılan harcamaların, toplam ödeneklerin %10’unu aşıp aşmadığının takip edileceği ve bu sınırın aşılması durumunda Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınacağı bildirilmiştir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından verilen cevapta bulgu konusu hususa iştirak edilip

2019 yılından itibaren mal alımları için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılan harcamaların, toplam ödeneklerin %10’unu aşıp aşmadığının takip edileceği ve bu sınırın aşılması halinde Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınacağı ifade edilmiştir.

Bununla birlikte, 2018 yılı içerisinde 4734 sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılan mal alımlarının toplam bütçe ödeneklerinin %10’unu aşmasına rağmen Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmamasında mevzuata uygunluk bulunmadığı yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.