Akdeniz Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı ile Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nin gerçekleştirdiği aynı neviden olan mal alım ihalelerinde oluşan ihale bedelleri arasında yüksek düzeyde fiyat farkı oluştuğu tespit edilmiştir. Üniversite’nin iki farklı harcama biriminin ayrı ayrı ihale yapması sonucunda oluşan bu durumun kaynaklarının verimsiz kullanımına yol açtığı değerlendirilmektedir.

4734 sayılı Kanun’un Ek 7'nci maddesine göre; birden fazla idarenin ortak ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik mal ve hizmet alımlarının birleştirilmek suretiyle tek bir ihale ile satın alınması mümkündür. Aynı şekilde, rekabeti artırmak ve kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlamak için aynı idarenin farklı harcama birimlerinin ihtiyaçlarının da aynı şekilde birleştirilerek beraberce ihaleye çıkılarak tedariki mümkün bulunmaktadır.

İdare bütçelerinin birbirinden farklı olması ortak ihale yapmaya engel değildir. Zira her iki İdare de ortak mal ya da hizmet alımını gerçekleştirdiği ölçüde yükleniciye kendi bütçesinden ödeme yapabilecektir. Ortak alıma ilişkin olarak her bir harcama biriminin harcama yetkilileri, gerçekleştirme görevlileri ve komisyon üyelerinin farklı olması da ortak ihale yapmaya engel değildir. 22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği'nin 97.A. maddesinde, ihaleyi düzenleyecek idareler arasında imzalanacak bir protokole göre koordinatör idare belirlenebileceği ve bu idarenin yönetiminde ortak ihale yapılacağı düzenlenmiştir. Akdeniz Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi 2020 yılı dana eti ihtiyacını, Hastanenin açtığı ihalede KDV Hariç 54.90 TL/kg’dan tedarik ettiği görülmüştür. Buna karşın Akdeniz Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığının 2020 yılı dana eti ihtiyacını, anılan birimin açtığı ihalede KDV Hariç 39 TL/kg ve 38 TL/kg’dan tedarik ettiği tespit edilmiştir. 2020 Şubat ayı itibariyle Et ve Süt Kurumunun ilan ettiği perakende dana kuşbaşı satış fiyatı ise 40 TL/kg’dır. Gıda ihtiyacı için iki farklı birimin açtığı ihalelerde oluşan fiyatlar ile hastane aleyhine oluşan yüzdesel farklar tabloda yer almaktadır. Aynı dönemler için açılan iki ayrı ihalede sözleşmeye yansıyan fiyatların birbirinden farklı olması, hastanenin ödeme süresinin uzun olmasından kaynaklanmaktadır. Dana eti örneğinde olduğu gibi Üniversite Hastanesinin yaptığı ihalede oluşan yüksek fiyatın önüne geçebilmek için her iki idarenin ihtiyacının birleştirilerek toplu alıma çıkılması sonucunda; yüksek miktarda oluşan et talebinin, ihale birim fiyatını makul seviyelere indirebileceği düşünülmektedir.

Bu olumsuz durumun özel bütçe ile hastanenin birlikte ihaleye çıkması yoluyla bertaraf edilebileceği ve toplu alımın getireceği pazarlık avantajından yararlanılarak kamu kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılmasının mümkün hale geleceği değerlendirilmektedir.

‌Tablo 1: Ürün Kıyaslama Listesi