Çubuk Belediyesi hesaplarında yapılan denetim ve incelemelerde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihale usulü ile yapılması gereken bazı mal ve hizmet alımlarının ihtiyaçları bölmek suretiyle doğrudan temin usulü ile yapıldığı görülmüştür.

İlk etapta Saraycık ve Okçular mahallelerinde toplam 2 adet 650x500 cm ölçüsünde köy ekmek fırın odası ve fırın yapımına yönelik olarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun Doğrudan Temin başlıklı 22’nci maddesinin “d” bendine göre 14.03.2022 tarihinde KDV hariç 174.100,00 TL tutarında malzeme alımı yapılmış ve akabinde 20.04.2022 tarihinde yine aynı temin yöntemi ile KDV hariç 96.000,00 TL tutarında yapım hizmeti alınmak suretiyle fırın ve binaların yapımı toplam 270.100,00 TL tutarla tamamlanmıştır.

2022 yılı için 4734 Sayılı Kanunun 22’nci maddesinin “d” bendine göre yapılacak alımlarda, Büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idareler için 218.395,00 TL diğer idareler için ise parasal limit 72.752,00 TL'dir. Bu rakamlara KDV dahil değildir.

Çubuk Belediyesi için 4734 Sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin “d” bendine göre yapılacak alımlarda parasal limit KDV hariç 218.395,00 TL olmaktadır.

İlerleyen süreçte diğer mahallelerden de bu fırınlar için yoğun talep gelmesi neticesinde Belediye bütçe ödeneklerinden karşılanmak suretiyle yine 4734 Sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin “d” bendine göre doğrudan temin yöntemiyle 26.08.2022 ile 16.11.2022 tarihleri arasında 5 ayrı mahallede daha köy ekmek fırın odası ve fırın yapılmıştır.

2022 yılında yapılan 7 adet köy ekmek fırın odası ve fırın yapımı için yapılan toplam harcama KDV hariç 1.320.100,00 TL’dir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanmasını sağlamakla sorumludur. … Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez. Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. …” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre İdare tarafından aynı tür ihtiyaçların önceden belirlenerek bir planlama dahilinde temel ihale usulleri kullanılarak uygulamaya geçilmesi gerekmektedir.

Ancak, Çubuk Belediyesi için yukarıda incelen mal ve hizmet alımları aynı ihale konusu içinde yer alabilecek mal ve hizmet alımları olmasına rağmen birbirine çok yakın tarihler itibarıyla kısımlara bölünerek büyük oranda aynı firmalardan farklı tarihlerde doğrudan temin usulü ile yapılmıştır. Oysa doğrudan temin bir ihale usulü olmayıp, alım yöntemidir.

Kamu İhale Kanunu’nda yer alan ihale usullerinin kullanılmayarak ihtiyaç duyulan alımların parçalara bölünmesi suretiyle doğrudan temin usulü ile yapılması hem mevzuata aykırı olup hem de rekabet ortamının sağlıklı şekilde oluşmasına engel teşkil ettiğinden toplu alımlardan kaynaklanacak muhtemel fiyat indirimlerinden de mahrum kalınmasına sebep olmaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar uyarınca Belediye tarafından ihtiyaç duyulan ve Kanun’da belirtilen doğrudan temin sınırını aşan mal ve hizmetlere ilişkin alımların parçalar halinde doğrudan temin yolu ile yapılmak yerine önceden gerekli hazırlıklar yapılarak toplu projeler kapsamında Kanun’da belirtilen ihale usullerinden biriyle yapılması gerekmektedir.