Üniversitenin Döner Sermaye İşletmesi bünyesinde satılmak üzere üretimi yapılan buğday, bal, elma, kiraz, ay çekirdeği, kabuklu badem gibi mamul ürünlerin ilgili stok kayıtlarına aktarımının yapılmadan satıldığı tespit edilmiştir.

Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 152 Mamuller Hesabına ilişkin düzenlemeler getiren “Hesabın niteliği” başlıklı 131’inci maddesinde, bu hesabın kodunun, üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hâle gelmiş bulunan mamullerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

“Hesabın işleyişi” başlıklı 132’nci maddesinde ise üretimi tamamlanan yarı mamullerin maliyet bedelleri ile bu hesaba borç, 151 Yarı Mamuller Üretim Hesabına alacak kaydedileceği, maliyet dönemi sonlarında yarı mamul hesabına alınmadan doğrudan mamule dönüştürülen giderlerin bu hesaba borç, 711 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Yansıtma, 721 Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma, 731 Genel Üretim Giderleri Yansıtma hesaplarının mamulün

üretimiyle ilgili olanlarına alacak kaydedileceği; satılan mamullerin bir taraftan maliyet bedelleri ile 152 No.lu Hesaba alacak, 620 Satılan Mamuller Maliyeti Hesabına borç; diğer taraftan yapılan tahsilatın şekline göre ilgili hesaplara borç, satış bedeli 60 Brüt Satışlar grubunun ilgili hesabına, satış bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi de 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmektedir.

Yapılan denetim ve incelemelerde satılmak üzere üretimi yapılan buğday, bal, elma, kiraz, ay çekirdeği, kabuklu badem gibi mamul ürünlerin ilgili stok hesabına aktarılmadan doğrudan satışının yapıldığı, bir personel tarafından basit bir Excel tablosunda miktar ve gelir bilgilerinin toplandığı ve takip edildiği anlaşılmıştır. Söz konusu mamullerin ilgili stok hesabına aktarılmamasının, bu mamuller için hem sağlıklı bir maliyet hesabının yapılamamasına hem de titiz bir takip imkânı verememesi dolayısıyla etkin bir kontrol ve denetimin yapılamamasına da yol açabileceği değerlendirilmektedir.

Söz konusu mamullerin üretim sürecinde 151 Yarı Mamuller-Üretim Hesabı ve 152 Mamuller Hesabı kullanılmadığı için bu hesaplar Kurumun 2021 yılı Bilançosunda tam ve doğru olarak yansımamıştır. Satılmak üzere üretimi yapılan mamullerin Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, maliyet hesapları dâhil ilgili hesaplarda kayıt altına alınması, izlenmesi ve mali tablolarına eksiksiz ve doğru yansımasının sağlanması gerektiği düşünülmektedir.