İdarenin bütçesinden ayrı bir bütçesi ve muhasebesi olan sosyal tesislere ait nakdi teminatlar ile teminat mektupları Belediye muhasebe kayıtlarında izlenmektedir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca İşletilen Sosyal Tesislerin Muhasebe Uygulamalarına Dair Esas ve Usuller’in “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde;

“Bu Esas ve Usullerin amacı, kamu kurum ve kuruluşlarınca işletilen sosyal tesislerin hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verilebilirlik ve tekdüzenin sağlanması; işlemlerinin kayıt altına alınması, faaliyetlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş ilkeleri çerçevesinde, yönetimin ve diğer ilgili kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması ve raporlanmasına ilişkin esas ve usullerin belirlenmesidir.”

“Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde;

“Bu Esas ve Usuller, kamu kurum ve kuruluşlarının sosyal tesislerinin muhasebe kayıt ve işlemlerini kapsar…”

“Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“Kamu kurum ve kuruluşu: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli I, II, III ve IV sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile mahalli idareleri ve bunlara bağlı veya bunların kurdukları veyahut üye oldukları birlik ve idareleri,”

“Raporlama birimi” başlıklı 24’üncü maddesinde; “Kapsama dahil her bir sosyal tesis raporlama birimidir…” Hükümleri yer almaktadır.

Aynı Usul ve Esaslar’ın “33 Emanet Yabancı Kaynaklar” başlıklı 37’nci maddesinde;

“Bu hesap grubu, sosyal tesislerce yürütülen herhangi bir iş dolayısıyla veya mevzuat gereğince depozito veya teminat olarak yapılan tahsilatların izlenmesi için kullanılır. Bu grup 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabından oluşur.

330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı: Bu hesap, nakden veya mahsuben tahsil edilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır…”

“9 Nazım Hesaplar” başlıklı 50’nci maddesinde ise;

“Varlık, kaynak, gelir ve gider hesapları dışında, muhasebenin sadece bilgi verme görevi yüklediği işlemleri ile sosyal tesislerin muhasebe disiplini altında toplanması istenen işlemleri, her bir sosyal tesisin ihtiyacına göre bu grupta açılacak hesaplara kaydedilir.”

Denilmektedir.

Söz konusu Usul ve Esaslar’daki düzenlemeye göre, kapsama dahil sosyal tesislerin ilgili oldukları idarelerden ayrı bir bütçe, muhasebe ve raporlama sistemleri vardır. Bu nedenle, sosyal tesislerin mali işlemlerinin, ilgili oldukları idarelerden ayrı olarak muhasebeleştirilip raporlanması gerekmektedir. Diğer bir ifade ile, sosyal tesislere ait mali işlemlerin ilgili idarenin muhasebesine yansıtılması hem kamu idaresinin hem de sosyal tesisin mali tablolarının hatalı bilgi vermesine neden olacaktır.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İstanbul Büyükşehir Belediyesi İşletmeler Şube Müdürlüğü tarafından, sosyal tesislerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla mal ve hizmet alımı ihaleleri yapıldığı, ancak ihaleler kapsamında alınan 1.310.472,93 TL’lik nakdi teminat ile 23.742.368,16 TL’lik teminat mektubunun, ayrı mali tabloları bulunan sosyal tesislerin hesapları yerine İstanbul Büyükşehir Belediyesinin teminat hesaplarına kaydedildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; bulguda belirtilen hususlara uygun olarak işlem tesis edilmeye başlanacağı bildirilmiştir.

Netice olarak, sosyal tesislerin ihtiyaçlarının karşılanması için yapılan ihaleler kapsamında alınan nakdi teminatlar ile teminat mektuplarının İdarenin muhasebe kayıtlarında gösterilmesi, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabının mali tabloları da etkileyecek şekilde 1.310.472,93 TL fazla ve 910 Alınan Teminat Mektupları Hesabının da 23.742.368,16 TL fazla gözükmesine neden olmuştur.