Karar Künyesi
2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu İle Belirlenen Avans Üst Sınırının Aşılması
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun Ön ödeme başlıklı 35’inci maddesinde; “Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir. Verilecek avansın üst sınırları merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir.”
denilmektedir.
2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'na ekli İ- Cetvelinde yapım işleri ile mal ve hizmet alımları için diğer ilçelerde bu üst sınır 1.095 TL olarak belirlenmiştir.
Ancak muhasebe kayıtları incelendiğinde söz konusu üst sınırı aşan mutemet avans ödemelerinin yapıldığı görülmektedir.
Kamu idaresi cevabında avans ve kredilerin mevzuata uygun şekilde takip edilmesi sağlanmıştır denilmektedir. Ancak bunun doğruluğu, hesapların bundan sonraki dönemde incelenmesi sonucu teyit edilebilecektir.
Yukarıda ifade edilen mevzuat uyarınca belirlenen avans üst sınırlarının aşılmaması gerektiği değerlendirilmektedir.
Avans ve Kredi Kullanımının Suistimale Açık Olması
Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla; ilgili kanunlarında öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans verilmek veya kredi açılmak suretiyle ön ödeme yapılabilmektedir.
Avans ve Kredi verilme amacına uygun olarak yasal süre içerisinde mal veya hizmet alımı gerçekleşip yapılan giderlere ilişkin kanıtlayıcı belgeler geldiğinde harcama tutarı, bir taraftan 160 İş avans ve kredileri hesabına alacak, 630 Giderler hesabına ya da varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 830 Bütçe giderleri hesabına borç 835 Gider yansıtma hesabına alacak kaydedilerek avans veya kredi kapatılır.
Ancak kurumun muhasebe kayıtları incelendiğinde avans veya krediler kapatılmayıp gider kaydı yapılarak 320 Bütçe emanetleri hesabına alınmaktadır. Bütçe emanetleri hesabının, mali yıl içerisinde veya sonunda ödeme emri belgesine bağlandığı halde, nakit yetersizliği veya diğer sebeplerle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için kullanılması gerekmektedir. Bu yöntem avans veya kredinin bir müddet daha ilgilisi üzerinde kalmasına ve kurumun bu sürede nakitten ve onun getirisinden yoksun kalmasına sebep olmaktadır. Mevzuatta belli şartlara mahsus düzenlenmiş olan Bütçe emanetleri hesabının kullanımı avans ve kredilerin kapatılmasında esas usul haline gelmiştir.
Kamu idaresi cevabında personel çekmiş olduğu avansları süresinde kapatmadıkları zaman avans içerideki alacaklarından mahsup edilmek suretiyle kapatılmaktadır. Avans ve kredi verilme amacına uygun olarak kullanılması ve süresinde kapatılması sağlanıp usul haline getirilmiştir denilmektedir. Ancak bunun doğruluğu, hesapların bundan sonraki dönemde incelenmesi sonucu teyit edilebilecektir.
Avans ve kredilerin kullanımının mevzuatta öngörülen usuller çerçevesinde yapılarak suistimale sebep olunmaması gerektiği değerlendirilmektedir.
Kredilerin 02 alt kodu yerine 01 alt kodunda muhasebeleştirilmesi
Mahalli idareler detaylı hesap planında hesapların kodları ve alt kodları belirlenmiştir. Buna göre 160 İş avans ve kredileri hesabının 01 alt kodunda mutemet avansları, 02 alt kodunda krediler yer almaktadır.
Ancak Birleştirilmiş Veriler Defterinde yer alan muhasebe kayıtları incelendiğinde hem mutemet avanslarının hem kredilerin 01 alt kodunda yer aldığı 02 alt kodunun ise hiç kullanılmadığı görülmüştür.
Kamu idaresi cevabında 160 iş avansları 02 alt kodu kullanılmasına özen gösterilecektir denilmektedir. Ancak bunun doğruluğu, hesapların bundan sonraki dönemde incelenmesi sonucu teyit edilebilecektir.
İlgili mevzuat uyarınca 160 İş avans ve kredileri hesabının 01 alt kodunda mutemet avanslarının, 02 alt kodunda kredilerin muhasebeleştirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.