Uşak Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından ihale edilen “İsmetpaşa Caddesi ve Orhan Dengiz Bulvarı ile Yayalaştırılan Sokaklar Kentsel Tasarım ve Cephe Rehabilitasyonu Projesi Uygulaması 1 Etap Yapım İşi”nin işin başlangıcından itibaren iş programının çok

gerisinde olduğu ve işin bitim süresi geçmiş olmasına rağmen sözleşmesinin feshedilmediği görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde idarenin sözleşmeyi feshedeceği ve ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedileceği, sözleşme feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İşyerinin yükleniciye teslimi” başlıklı 6’ncı maddesinde sözleşmenin imzalanmasından sonra, ihaleye esas proje ve mahal listesine göre; eksen kazıkları, someler, röperler ve benzerleri, proje sahası, güzergah, zemin veya buna benzer yerler üzerinde kontrol edilerek, İdare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin de bulunduğu komisyon tarafından yükleniciye teslim edileceği, bu hususta iki taraf arasında bir tutanak düzenleneceği ve yer teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye yer teslimi yapılmış olacağı açıklanmıştır.

Anılan Şartname’nin “İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29’uncu maddesinde işin veya kısmi kabul öngörülen hallerde iş kısımlarının, sözleşmede belirlenen bitim tarihinde veya süre uzatımı verilmiş ise süre uzatımına göre belirlenen tarihte tamamlanıp geçici kabule hazır hale getirilmemesi durumunda, gecikilen her gün için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme cezası uygulanacağı, cezalı çalışma süresinin; varsa süre uzatımları da dahil yüklenicinin sözleşmeye göre işi bitirmesi gereken tarih ile geçici kabul itibar tarihi arasında geçen süre olduğu, sözleşmenin idarece feshedilmesi halinde ise bu sürenin; 4735 sayılı Kanunun 22’nci maddesinin birinci fıkrasına göre sözleşmenin feshedilmiş sayılacağı tarih dikkate alınarak belirleneceği, cezalı çalışma süresince işyerinde havanın fen noktasından çalışılmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri için de gecikme cezası uygulanacağı açıklanmıştır.

Şartname’nin “Sözleşmenin feshi ve tasfiye durumları” başlıklı 47’nci maddesinde ise yüklenicinin kusurundan kaynaklanan nedenlerle yapılan iş miktarının iş programının gerisinde kaldığı ve kalan sözleşme süresinde işin fiilen bitirilmesinin fen ve sanat kuralları çerçevesinde

mümkün olmadığı hallerde sözleşmede yer alan iş bitim tarihi beklenilmeden sözleşmenin feshedilebileceği belirtilmiştir.

Yapılan denetim ve incelemelerde 23.06.2021 tarihinde ihale edilen ve 16.07.2021 tarihinde sözleşmesi imzalanan işin yer tesliminin 30.07.2021 tarihinde yapıldığı görülmüştür. İşin sözleşmesinde sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanacağı düzenlemiş ancak yaklaşık 2 ay sonra yüklenicinin 13.09.2021 tarihinde kullanılacak ilk platformları sahaya taşıyarak, ilk imalatlara 16.09.2021 tarihinde başladığı ve bu tarih itibari ile işin süresinin 150 gün olduğu ve havanın fen noktasından çalışılamayacak gün olmadığı dikkate alındığında daha işe başlarken iş programının çok gerisinde kalındığı anlaşılmıştır.

Ayrıca sahada gerçekleştirilen imalat kalemlerinin birçoğu yarım ve tamamlanmamış olmasına rağmen her ay tamamlanmış gibi yüklenicinin hakediş talebinde bulunduğu, hatta hiçbir işlem yapılmamasına rağmen ilk hakediş dilekçesinin 14.09.2021 tarihinde verildiği yüklenici ile İdare arasında yapılan yazışmalarda da görülmüştür.

İdarenin yükleniciye göndermiş olduğu 21.12.2021 tarihli yazıda iş bitim tarihi olan 27.12.2021 tarihinde işin tamamlanamaması durumunda sözleşmenin 25’inci maddesinde yer alan düzenlemeler uyarınca gecikme cezası uygulanarak sözleşmenin feshedileceği belirtilmiştir. Ancak işin süresi bitmiş olmasına rağmen herhangi bir fesih işlemi yapılmamış ve iş programının çok gerisinde olan iş için 3 No’lu hakedişin 18.01.2022 tarihinde düzenlendiği ve işin tutarının %22,72’sine karşılık gelen miktarda imalat yapıldığı, bu şartlar altında en az işin süresi kadar bir sürede ancak bitirilebileceği görülmektedir.

İdare tarafından yüklenicinin gecikme cezalı olarak çalışmayı kabul ederek işin devam ettirilmesi her ne kadar mevzuata uygun olsa da, işin bitirilmesi için idare tarafından herhangi bir süre belirlenmemiş olması işi belirsiz süreli hale getirmekte ve ceza tutarının üst limitine ulaşıldığında işin bitmiş olmasını garanti etmemektedir. İşin ne zaman biteceğinin belli olmamasından kaynaklı olarak işin süresinin uzaması ve işin yarım kalma riskinin oluşması nedenleriyle; işin yapıldığı yer olan İsmetpaşa Caddesinin ticari faaliyetlerin yürütüldüğü ve yaya sirkülasyonunun yoğun olduğu bir konumda, şehrin merkezi olmasından dolayı can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturmaktadır.

Sonuç olarak; yüklenici gecikme cezalı olarak çalışmakta olsa bile İdarenin işin bitirilmesinin öneminden dolayı belirli bir süre öngörmesi yüklenicinin işi ivedilikle bitirmesi

hususunda uyarı niteliğinde olacaktır. Süre sonunda hala işin bitmemiş olması durumunda sözleşmenin feshedilmesi can ve mal güvenliği açısından oluşturduğu tehlikenin ortadan kaldırılması bakımından gereklidir.