Karar Künyesi
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesinin kiraya verdiği taşınmazların ihaleleri incelendiğinde aşağıda belirtilen hususlar tespit edilmiştir.
Taşınmaz kiralama sözleşmelerinde elektrik, su, doğalgaz ve ısınma tüketim bedellerinin tahsiline yönelik düzenleme yapılmaması
Kurumun kiraya verdiği taşınmazların ihale işlem dosyaları incelendiğinde kira şartnamelerinde veya kira sözleşmelerinde müstecirler tarafından kullanılan elektrik, su, doğalgaz ve ısınma bedellerinin tahsiline yönelik herhangi bir düzenleme yapılmadığı görülmüştür.
19.06.2007 tarih ve 26557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in “amaç” başlıklı 1’nci maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması, kiraya verilmesi, ön izin verilmesi ve üzerlerinde irtifak hakkı kurulması, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi, ön izin ve kullanma izni verilmesi ile ecrimisil ve tahliye işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu, “kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde ise, Bu Yönetmeliğin; tarihî ve bediî değeri olan taşınmazlar hariç olmak üzere, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri kapsadığı,
Mezkur Yönetmelik’in “tahsisli ve kiralanmış yerlerdeki işlemler” başlıklı 70’inci
maddesinde, tahsisli taşınmazlardan ticari amaçla kullanılması mümkün olan yerler, tasarruf eden kuruluş amirinin görüşü alınmak suretiyle, ilde il müdürünün, ilçede kaymakamın onayı ile idarece kiraya verilebileceği, bu yerlerin elektrik, su, doğalgaz, ısınma tesisatı mümkünse binanın genel tesisatından ayrılacağı, tesisatın teknik bakımdan müstakil hâle getirilmesinin mümkün olmaması hâlinde ise, tahmin edilen bedelin tespit ve takdirinde elektrik, su, doğalgaz ve ısınma giderlerinin de ayrıca belirleneceği,
Hüküm altına alınmıştır.
Yapılan denetimlerde, İdare tarafından kiraya verilen alanların Hazine tarafından İdareye tahsis edilen alanlar olduğu, söz konusu alanlarda süzme sayaç uygulamasının yapıldığı ancak bu alanların kiraya verilmesinde kullanılan şartname ve sözleşmelerde kiraya verilen yerlerin elektrik, su, doğalgaz ve ısınma tüketimlerinin hangi tarihler itibarıyla tespit edileceği, tespit edilen tüketim bedellerinin hangi süre içerisinde ödeneceği ve bu bedellerin ödenmemesi halinde ne gibi yaptırımların uygulanacağını ifade eden hükümlerin düzenlenmediği tespit edilmiştir.
Kamu İdaresi cevabında, bulgu konusuna iştirak edilmiş olup bulguda ortaya konulan sorunun çözümü için taşınmaz kira sözleşmelerine bu doğrultuda hüküm konulacağı ifade edilmiştir.
Bu itibarla, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasının sağlanabilmesi için bulgu konusu hususların sözleşme veya şartnamelerde düzenlenmesi gerekmektedir.
Kira Şartnamesi ile Kira Sözleşmelerinin fesih konusundaki hükümlerinin birbirleriyle çelişki içermesi
Kurumun kiraya verdiği taşınmazların ihale işlem dosyaları incelendiğinde kira şartnameleri ile kira sözleşmelerinin fesih konusundaki hükümlerinin birbiriyle çelişki içerdiği görülmüştür.
Kurumun taşınmazlarını kiraya verirken kullandığı Sözleşmelerin 11’inci maddesinde düzenlenen;
“…her ne sebeple olursa olsun işletme ruhsatının iptal edilmesi veya yıllık taksidini yapılan uyarı ve tebligatlara rağmen ödememesi hallerinde kira sözleşmesi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 62’nci maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın İdarece
feshedilerek, kesin teminatı gelir kaydedilir ve cari yıl kira bedelinin yüzde yirmibeşi tazminat olarak tahsil edilir….” hükmü ile
Taşınmazların kiraya verilirken kullanılan Kira Şartnamesinin 15’nci maddesinde düzenlenen;
“…her ne sebeple olursa olsun işletme ruhsatının iptal edilmesi veya üst üste iki taksidin vadesinde ödenmemesi hallerinde kira sözleşmesi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 62’nci maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın İdarece feshedilerek, kesin teminatı gelir kaydedilir ve cari yıl kira bedelinin yüzde yirmibeşi tazminat olarak tahsil edilir….”
Hükmü birbiriyle çelişmektedir.
Yukarıda yer verilen çelişki, İdarenin hukuki olarak kendisini zor duruma düşürmesine sebebiyet vermekte, sözleşme dönemi içerisinde ortaya çıkabilecek kira taksitinin vadesinde ödenmemesi hallerinde önce uyarı ve tebligat yapıp sonra mı sözleşmeyi feshedeceğini yoksa tebligat ve uyarı yapmadan doğrudan mı sözleşmeyi fesih edeceğiyle ilgili çelişki oluşturmaktadır. Öte yandan bu durum kimi kiracılara sözleşmenin ilgili maddesinin uygulanmasına kimi kiracılara ise şartnamenin ilgili maddesinin uygulanmasına dolayısıyla kiracılar arasında eşitliğin bozulmasına ve hukuki güvenilirlik ilkesinin zedelenmesine sebebiyet verebilecektir.
Kamu İdaresi cevabında, bulgu konusuna iştirak edilmiş olup bulguda ortaya konulan sorunun çözümü için taşınmaz kira şartname ve sözleşmelerine aynı hükmün konulacağı ifade edilmiştir.
Bu itibarla, İdarenin taşınmazların kira sözleşmeleriyle kira şartnamelerini düzenlerken bulgu doğrultusunda işlem yapması, şartname ve sözleşme hükümleri arasında bir uyum sağlaması gerekmektedir.