Şirketin yevmiye maddelerinin incelenmesi neticesinde serbest hesap olarak kullanılan 8 kodlu hesapların, muhasebe ilke ve esaslarına aykırı olarak bilanço hesapları ile karşılıklı olarak kullanıldığı görülmüştür.

I Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği eki olan tek düzen hesap planında 1, 2, 3, 4 ve 5 rakamı ile başlayan hesaplar bilanço hesapları, 8 rakamı ile başlayan hesaplar ise serbest hesaplardır.

Serbest hesaplar işletmelerin ihtiyaçları doğrultusunda işletmeler tarafından kullanıma açılan hesaplar olup temel işlevi muhasebenin ayrıntılı bilgi fonksiyonunu yerine getirmektir. Bu grupta bulunan hesaplar, grup içindeki hesaplarla karşılıklı olarak kullanılabilecek olup bilanço veya gelir tablosu hesapları ile karşılıklı olarak kullanılmaları söz konusu değildir.

Yapılan incelemede, Şirketin muhasebe kayıtlarında serbest hesaplarla bilanço hesaplarının karşılıklı olarak kullanıldığı görülmüştür. Örneğin Şirket tarafından yapılan aşağıdaki kayıtta işletme hakkının muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir:

260 Haklar Hs. xxx

820 Ara Hs. xxx

Görüleceği üzere muhasebe kurallarına aykırı bir şekilde 8 serbest hesabı ile bilanço hesabı karşılıklı kullanılmaktadır.

Şirket tarafından bulguda yer alan hususta gerekli çalışmaların ERP çözüm programı sistem geliştiricilerine gerekli başvurunun yapıldığı belirtilmiştir.

Bu itibarla, söz konusu muhasebe kayıtlarının muhasebe ilke, esas ve ilkelerine aykırı olduğu bilinmeli ve bundan sonra serbest hesapların kendisi ile karşılıklı çalışabileceği göz önüne alınarak, bu hesapların bilanço hesapları, gelir tablosu hesapları veya nazım hesaplarla karşılıklı çalışmamasına ilişkin önlemler alınmalıdır.