Karar Künyesi
Kullanılan Tüketim Malzemelerinin Çıkış İşlemlerinin Zamanında Yapılmaması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 116 ve Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 30’uncu maddeleri uyarınca, tüketim malzemelerinden tüketilmek amacıyla kamu idaresinin ilgili birimlerine verilenlerin veya kullanılanların taşınır 2. düzey detay kodu bazında düzenlenen onaylı listesinin üç ayı geçmemek üzere üst yöneticiler tarafından belirlenen dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebe birimine bildirilip 630-Giderler Hesabına borç, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabına alacak kaydedilerek giderleştirilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede, kullanılan tüketim malzemelerinin çıkış işlemleri mevzuata uygun olarak birkaç harcama biriminde üçer aylık dönemlerin sonunda yapılmakla birlikte çoğu harcama biriminde bu işlemin yıl sonunda yapıldığı görülmüştür.
Yeraltı ve Yerüstü Düzenler Hesabı ile Binalar Hesabında Kayıtlı Varlıklar İçin Amortisman Ayrılmaması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’inci maddesinde, amortismana tabi varlıkların; birden fazla muhasebe döneminde kullanılması beklenen, sınırlı bir hizmet süresi olan, kurum tarafından mal ile hizmet üretim ve tedarikinde kullanılan ve/veya kurum içi genel yönetim amaçları için elde tutulan varlıklar olduğu, Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği'nin (Sıra No:47) 3’üncü maddesinde, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve krediler ile tarihi veya sanat değeri olan demirbaşların amortismana tabi olmadığı; 4’üncü maddesinde, duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olduğu; 5’inci maddesinde, duran varlıklar için amortisman ve tükenme payının ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı ve bu yönteme göre varlıklar için amortisman ve tükenme payının, varlığın yararlanma süresine göre Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları Listesinde belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı; 6’ncı maddesinde, amortisman ve tükenme payı süresinin, duran varlıkların aktife girdiği yıldan başlayacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede, 253-Tesis, Makine ve Cihazlar, 254-Taşıtlar ve 255-Demirbaşlar Hesabındaki varlıklar için amortisman ayrılmakla birlikte, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ve 252-Binalar Hesabında kayıtlı varlıklar için amortisman ayrılmadığı görülmüştür.
Dayanıklı Taşınırlara Verilen Numaranın İlgili Taşınır Üzerinde Gösterilmemesi
Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 36'ncı maddesinde, giriş kaydı yapılan dayanıklı taşınırlara, taşınır kayıt yetkilisi tarafından bir sicil numarası verileceği, bu numaranın yazma, kazıma, damga vurma veya etiket yapıştırma suretiyle taşınırın üzerinde kalıcı olacak şekilde belirtileceği, fiziki veya kullanım özellikleri nedeniyle numaralandırılması mümkün olmayan taşınırlara bu işlemin uygulanmayacağı, aynı Yönetmelik'in 37'nci maddesinde taşınırın Bakanlıkça belirlenen düzey detay kodundan sonraki detay kodlarının kamu idarelerince ölçü birimi esas alınarak belirleneceği, kapsamdaki kamu idarelerinin muhasebe detaylı hesap planlarının, Yönetmelik ekindeki Taşınır Kod Listesine uygun olarak belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemelerde, dayanıklı taşınırlara numara verilmekle birlikte bazı birimlerde söz konusu taşınırlara verilen numaranın yazma, kazıma, damga vurma veya etiket yapıştırma suretiyle taşınırın üzerinde kalıcı olacak şekilde belirtilmediği görülmüştür.
Dayanıklı Taşınırlar Listesinin Bazı Birimlerde Düzenlenmemesi
Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 10'uncu maddesinde, Taşınır Kod Listesinin (B) bölümünde gösterilen taşınırlardan oda, büro, bölüm, geçit, atölye, garaj ve servislere tahsis edilenler için Dayanıklı Taşınırlar Listesinin düzenleneceği, bunlar için Taşınır Teslim Belgesinin düzenlenmeyeceği, Listenin, istek yapan birim yetkilisi ve/veya varsa ortak kullanım alanı sorumlusu tarafından imzalanacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemelerde, bazı birimlerde Dayanıklı Taşınırlar Listesi asılı olmakla birlikte bazı birimlerde söz konusu listenin asılı olmadığı görülmüştür.
Sayım Fazlaları Hesabındaki Bakiyenin İlgili Hesaplara Aktarılmaması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin; 295’inci maddesinde, 397-Sayım Fazlaları Hesabının yapılan sayımlar sonucunda tespit edilen kasa, banka, döviz, alınan çek ve menkul kıymetlerin nedenleri belirleninceye kadar geçici olarak kaydedilip izlenmesi için kullanılacağı, 296’ncı maddesinde ise, sayım sonucunda fazla çıkan değerlerin bu hesaba
alacak, ilgili varlık hesabına borç, yapılan araştırma sonucu fazlalığın sebebi bulunamadığından gelir kaydedilmesi gereken tutarların bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak, diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, bu hesapta kayıtlı tutarlarla ilgili olarak yapılan araştırma sonucu fazlalığın sebebi bulunduğunda tutarı bu hesaba borç, ilgili hesap ya da hesaplara alacak ve yanlışlıkla bu hesaba alınmış olan tutarların bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedileceği, hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede, 2009-2016 yılları arasında 150-İlk Madde ve Malzeme, 253- Tesis, Makine ve Cihazlar, 254-Taşıtlar ve 255-Demirbaşlar Hesabında kayıtlı varlıklara ilişkin yapılan sayımlar sonucunda çıkan fazla değerlerin ilgili hesaplara borç, 397 no.lu hesaba alacak kaydedildiği (397 no.lu hesabın 2016 yılı sonundaki bakiyesi 3.002.927,69 TL’dir.) ancak ilgili varlıklarda tespit edilen fazlalıklarla ilgili bugüne kadar herhangi araştırma yapılmadığı görülmüştür.
Kamu idaresi cevabında; özetle, kullanılan tüketim malzemelerinin çıkış işlemlerini üçer aylık dönemlerin sonunda yapmayan harcama birimlerinin bu işlemi süresinde yapmaları hususunda uyarılacağı, taşınmaz kayıtlarındaki belirsizlik nedeniyle amortisman ayrılmadığı, Kurumda taşınmaz kayıtlarının tutulduğu taşınmaz mal yönetim programının sonradan kullanılmaya başlandığı ve yıl sonu işlemlerine yetişmediği için amortisman ayırma işleminin 2019 yılından itibaren yıl sonunda yapılacağı, dayanıklı taşınırlara verilen numaranın taşınır üzerinde gösterilmesi için çalışma yapılacağı, dayanıklı taşınır taşınır listelerini asmayan harcama birimlerinin bu konuda uyarılacağı ve Sayım Fazlaları Hesabındaki bakiyenin 2019 yılı içerisinde kapatılacağı belirtilmektedir.
Sonuç olarak; Kurum cevabında, taşınır mevzuatına yönelik bulguda belirtilen eksikliklerin giderilmesi için 2019 yılından itibaren çalışma yürütüleceği bildirilmiştir. Ancak bulgu konusu tespitler “Maddi Duran Varlıklar”, “Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar” ve “Gider Hesapları” hesap alanlarının mali tablolarda hatalı tutarla yer almasına neden olduğundan 2018 yılı mali tablolarının doğruluğu ve güvenilirliğini etkilemektedir. Bulgu konusu tespitlerin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.