Belediyenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların mevzuata aykırı olarak dernek ve vakıflara tahsis edildiği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun "Taşınmaz tahsisi" başlıklı 47’nci maddesine göre; Kamu idareleri, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilmekte ve tahsis edilen taşınmazlar amacı dışında kullanılamamaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Diğer kuruluşlarla" ilişkiler başlıklı 75’inci maddesinde;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;

1. Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.

2. Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.”

Hükümleri yer almaktadır.

Yapılan incelemeler neticesinde aşağıda belirtilen taşınmazların, 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesi hükümlerine aykırı olarak dernek, vakıf ve şirketlere tahsis edildiği tespit edilmiştir;

• 1230 ada 3 parsel Çetin Emeç Mahallesinde bulunan taşınmaz 25 yıllığına vakfın kullanımına tahsis edilmiştir. Belediyenin vakıf ile ortak hizmet projesi kapsamında protokol imzalandığı ancak protokolde taşınmaz tahsisine ilişkin bir hüküm bulunmadığı tespit edilmiştir.

• 1381 ada 1 parsel Teleferik Mahallesinde bulunan taşınmaz protokol ile 5 yıllığına derneğin kullanımına tahsis edilmiştir. Taşınmazın tahsisi için ortak hizmet projesi kapsamında protokol imzalandığı ancak ortak hizmet projesine esas konunun belediyenin görev ve sorumluluk alanlarına giren konulardan biri olmadığı tespit edilmiştir.

• 1394 ada 1 parsel Korutürk Mahallesinde bulunan taşınmaz 29 yıllığına vakfın kullanımına tahsis edilmiştir. İlgili meclis kararında taşınmazın tahsisi için ortak hizmet projesi yapılacağı öngörülmemiştir.

• 419 ada 159 parsel Fevzi çakmak Mahallesinde bulunan taşınmaz 10 yıllığına derneğin kullanımına tahsis edilmiştir. Bu tahsis işlemine esas alınan meclis kararında ortak hizmet projesi yapılacağı öngörülmüş ise de bu hususta dernek ile yapılan bir protokole rastlanmamıştır.

• 1316 ada 5 parsel Mithatpaşa Caddesinde bulunan taşınmaz süresiz olarak derneğin kullanımına tahsis edilmiştir. İlgili meclis kararında taşınmazın tahsisi için ortak hizmet

projesi yapılacağı öngörülmemiştir. Söz konusu derneğin amacı halk sağlığının korunmasına yönelik olsa da taşınmaz tahsisini içeren bir ortak hizmet protokolünün imzalanması gerektiği düşünülmektedir.

Belediyenin kamu yararına çalışan dernek statüsünde dahi olsa dernek ve vakıflarla ortak hizmet projesi yürütebilmesinin ön koşulu, yapılacak olan projenin belediyenin görev ve sorumluluk alanına giren bir husus olmasıdır. Mahalli ve müşterek nitelikte olmayan bir hizmet için ortak hizmet projesi protokolü yapılması 5393 sayılı Kanun’un yukarıda yer alan madde hükmüne aykırılık teşkil edecektir.

Belediye tarafından derneklerden gelen taleplerin ortak hizmet projesi olarak değerlendirilmesi sırasında, söz konusu hizmetin belediyenin görev ve sorumlulukları arasında tanımlanıp tanımlanmadığı ve gerçekleştirilecek ortak hizmet projesinin mahalli müşterek olma niteliği taşıyıp taşımadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Zira belediyenin görev ve sorumluluklarının düzenlendiği 5393 sayılı Kanunu’nun 14’üncü maddesinde belediyenin görev ve sorumluluklar sayılırken bu görev ve sorumlulukların yerine getirilmesi hususu mahalli ve müşterek nitelikte olması şartına bağlanmıştır. Belediyenin görev alanına girmeyen, mahalli ve müşterek olma özelliği taşımayan bir konuda, meclis kararı alınması ve protokol düzenlenmesi, ilgili konuyu ortak hizmet projesi statüsüne taşımayacaktır.

Ortak hizmet projeleri, isminden de anlaşılacağı üzere ortak olarak gerçekleştirilecek bir hizmet projesinin varlığını gerektirmektedir. Bu durumda ortak hizmet gerçekleştirmeye karar veren ve bu hususta protokol imzalayan tarafların her birinin söz konusu ortak hizmet projesi kapsamında yapacakları hizmetleri maddi veya gayri maddi olarak belirlemeleri ve protokolde yer almasını sağlamaları gerekmektedir. Aksi durumda ortak yürütülen bir hizmetten veya projeden bahsetmek mümkün olmayacaktır.

Yapılan incelemede 1381 ada 1 parsel Teleferik Mahallesinde bulunan taşınmazın tahsisi konusunda dernek ile yapılan protokolde ortak hizmet projesine esas konunun belediyenin görev ve sorumluluk alanlarına giren konulardan biri olmadığı görülmektedir. Ayrıca protokol belediyeyi, derneğin yapacağı protokol konusu etkinliklerin giderlerinin karşılanması hususunda yükümlülük altına sokmaktadır. Belediyenin tarafı olduğu ortak hizmet projesi protokolünün bu haliyle bir projenin gerçekleştirilmesinden çok, belediye tarafından belirlenen bir derneğe yardım yapılması niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’ncu maddesinin birinci fıkrasında kamu kurumlarınca gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamayacağı, yardımda bulunulamayacağı veya menfaat sağlanamayacağı düzenlenmiştir. Aynı fıkranın ikinci cümlesinde genel yönetim kapsamında yer alan kurumların bütçelerinde öngörülmesi kaydı ile yukarıda yer alan hususa bir istisna getirilmiş ise de 6360 sayılı Kanun ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’nci maddesine eklenen ek fıkra ile belediyeler bu kapsamdan dahi çıkarılmış ve belediyelerin dernek ve vakıflara yardım yapmasının, menfaat sağlamasının tamamen önüne geçilmiştir.

Hukuka aykırı olarak yapılan usulsüz tahsislerin iptali gerekmektedir.