Bir yıldan uzun süreyle kiraya verilen taşınmaz varlıklara ait kira alacaklarının 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabı ile 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabı yerine 120 Gelirlerden Alacak Hesabında izlendiği, Hukuk Müşavirliği tarafından dava konusu edilen takipteki taşınmaz kira alacağı toplamı 1.031.637,19 TL iken söz konusu alacakların izlendiği 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabındaki tutarın 115.911,68 TL olduğu tespit edilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 533/D maddesinin 1’inci fıkrasında bir yıldan daha uzun süreli sözleşmelerde kira veya irtifak hakkı bedelinin, sözleşme süresi içinde belirli dönemlerin sonunda taksitler halinde tahsil edilecek olması halinde, toplam kira ya da irtifak hakkı bedelinin ilgili döneme düşen kısımlarının 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının bölümlenmiş yardımcı hesabına borç, 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak; dönem sonunda ise 993 Hesabının bölümlenmiş yardımcı hesaplarında kayıtlı tutarların, sürelerin güncellenmesi amacıyla anılan Hesaba borç ve alacak kaydedileceği hükme bağlanmıştır.

Esasen Kamu İdaresi muhasebe biriminde öncelikle kira sözleşme bedelleri dönemler itibariyle 993 ve 999 Hesaplara kaydedilmeli, tahsilatlar gerçekleştikçe bu hesaplardan düşülmeli, tahsilatı yapılamayan ve Hukuk Müşavirliğine intikal eden ve dolayısıyla takipli hale gelen alacaklar için nazım hesaplardaki alacak kapatılarak 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak ve akabinde 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç, 120 Hesabına alacak kaydedilmelidir.

Mezkûr Yönetmeliğin 54’üncü maddesine göre mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen gelirlerden ortaya çıkan alacaklardan takibe alınan tutarların 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına alınması gerekmekte olup kiralama işlemlerine ait dosyaların ve tahsilat işlemlerinin

incelenmesi neticesinde; bazı kiracıların kiralarını ödemediği, alacak tutarının Muhasebe Birimince Hukuk Müşavirliğine intikal ettirilerek takibine başlandığı, ancak 120 Hesabından 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına aktarımın eksik yapıldığı anlaşılmıştır.

Üniversite taşınmazlarından kiraya verilenlerin sözleşme tutarları ile tahsilat bilgilerinin nazım hesaplarda, kira alacaklarından takibe alınanların ise takipteki alacaklar hesabında gösterimi 2020 yılında sağlanmış olmakla birlikte;

Denetim görüşüne esas 2019 Mali Yılı Bilançosunda 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabında takipteki kira alacaklarının bulunması sebebiyle 1.031.637,19 TL fazlalık, 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabında aynı tutarda eksiklik mevcut olup diğer taraftan kiraya verilen taşınmazlara ait bilgilerin 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabı ile 999 Diğer Nazım Hesapları Karşılığı Hesabında izlenmemesi sebebiyle de Bilançonun bilgi verme ve izleme fonksiyonlarının engellendiği değerlendirilmektedir.