Karar Künyesi
2019 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, taşınmaz kayıtlarının Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğe uygun şekilde yapılmadığı görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 44'üncü maddesinde kamu idarelerinin taşınmazlarının kaydına ilişkin usul ve esasların çıkarılacak Yönetmelik ile belirleneceği belirtilmiştir. Buna istinaden 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” çıkarılmıştır.
Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt şekli” başlıklı 7'nci maddesinde Kamu idarelerinin, doldurması gereken formlar tek tek sayılmıştır. Bunlar sırasıyla;
Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu
Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan taşızmazlar için Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu
Orta Malları Formu
ç) Genel Hizmet Alanları başlığı altında yer alan taşınmazların için Genel Hizmet Alanları Formu
Tapu kütüğünde üçüncü kişiler adına tescilli veya diğer kamu idarelerinin yönetiminde olmakla birlikte irtifak hakkı tesisi, tahsis, kiralama, kullanma izni verilmesi gibi yollarla kullanım hakkı kendilerine verilen taşınmazlar için Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formudur.
Söz konusu formlar Kamu İdarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanır ve taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali hizmetler birimine gönderilir. Mali hizmetler birimince bu formlar konsolide edilerek bu Yönetmelik ekinde (Ek 7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulur.
Aynı Yönetmelik’in “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde ise söz konusu taşınmazların kayıt ve değerleme yöntemleri belirlenmiştir. Buna göre;
Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazlar maliyet bedeli üzerinden, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınır. Ancak;
Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar başlığı altında yer alan taşınmazlardan maliyet ve rayiç bedeli belirlenemeyen taşınmazlar,
Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar başlığı altında yer alan taşınmazlardan sadece ekonomik olarak değerlendirmeye konu olanlar ile kamusal ihtiyaçlarda kullanılan taşınmazlar,
c Orta Malları başlığı altında yer alan taşınmazlar,
ç) Genel Hizmet Alanları başlığı altında yer alan taşınmazlar,
d) Bakanlık tarafından iz bedeli ile takip edilmesine karar verilen taşınmazlar, iz bedeli üzerinden kayıtlara alınır.
Yönetmelik’in 5 ve 7’nci maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; belediyeye ait taşınmazlarının söz konusu Yönetmelik ekinde yer alan “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu'nda, Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu'nda, Orta Malları Formu'nda, Genel Hizmet Alanları Formu'nda, Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu'nda” yer alan bilgileri içerecek şekilde maliyet bedeli, rayiç değeri veya iz bedeli üzerinden
değerlemelerinin yapılarak kayıtlarının tutulması ve bu formların esas alınarak taşınmaz icmal cetvellerinin oluşturulması gerekmektedir.
Aksi takdirde; maddi duran varlıkların tamamının gerçek bedeli ve değeri üzerinden muhasebeleştirilmesi esas olduğundan, envanteri tam çıkarılamayan ve değerlemesi yapılmayan maddi duran varlık kayıtları gerçeği yansıtmayacak, mali tablo ve raporlarda gerçek bilgileri ve değerleri ile yer almayacaktır. Tüm maddi duran varlıkların envanteri çıkarılıp, değerlemesi yapılmadığı takdirde “500 Net değer Hesabı” da gerçek değerini göstermeyecektir
Bu nedenle taşınmazlara ilişkin olarak envanter kayıtlarının Yönetmelik’te ayrıntılı olarak belirtilmiş formlar aracılığı ile yapılması ve değerleme işlemlerinin de aynı Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılarak mali tabloların doğru ve tam bilgi üretebilmesi sağlanmalıdır.