Karar Künyesi
659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname ve Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca Ankara Büyükşehir Belediyesi bütçesine gelir kaydedilmesi gereken tutarların gelir kaydına konu edilmediği tespit edilmiştir.
Dağıtımı Yapılmayan Avukatlık Vekâlet Ücretlerinin Üçüncü Bütçe Yılı Sonunda Gelir Kaydedilmemesi
İdare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle elde edilen vekâlet ücretlerinin ilgili personele dağıtımından sonra arta kalan tutarın üçüncü bütçe yılı sonunda idare bütçesine gelir kaydedilmediği görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’nci maddesinde; belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin dağıtımı hakkında 1389 sayılı Kanun hükümlerinin kıyas yolu ile uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
659 sayılı KHK’nın 18’inci maddesinde ise; 1389 sayılı Kanun’un yürürlükten kaldırıldığı, diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanun’a yapılan atıfların bu KHK’ya yapılmış sayılacağı belirtilmiştir.
Bu kapsamda 659 sayılı KHK’nın 14’üncü maddesinde vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtılması hususu düzenlenmiş; bu maddeye dayanılarak hazırlanan Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile de vekâlet ücretinin dağıtımına ilişkin usul ve esaslar tespit edilmiştir.
Mezkûr Yönetmelik’in 4’üncü maddesinde, idareler lehine karara bağlanan ve tahsil edilen vekâlet ücretlerinin bir emanet hesabında toplanacağı belirtilmiş ve 6’ncı maddesinde de ödenecek vekâlet ücretinin limiti ve dağıtım şekli gösterilmiştir.
Ayrıca vekâlet ücreti ödenen ve limitini dolduramayan hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenecek tutarların, mali yılı takip eden Ocak ayı sonuna kadar tahakkuka bağlanmak suretiyle emanet hesabındaki limit dışı vekâlet ücretinden ödeneceği de Yönetmelik’in “Limit dışı vekâlet ücretinin dağıtımı” başlıklı 7’nci maddesinde
açıklanmıştır.
Aynı Yönetmelik’in “Bütçeye gelir kaydedilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde ise emanet hesabında toplanan ve dağıtımı yapılamayan vekâlet ücretlerinin, tahsilini takip eden üçüncü bütçe yılının sonunda gelir kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede, İdare lehine neticelenen dava ve icra takipleri nedeniyle elde edilen vekâlet ücretlerinin dağıtımı sonucunda 2018 yılından arta kalan ve 333-Emanetler Hesabında izlenen toplam 336.988,37 TL’lik tutarın üçüncü bütçe yılı sonunda idarenin bütçesine gelir kaydedilmediği tespit edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında 333-02-05 Avukatlık Ücretleri Hesabına N-1, N-2 ve N-3 yıllarını belirtir yardımcı hesap kodları açıldığı belirtilmiş olmasına rağmen bulguda konu edilen 336.988,37 TL’lik tutarın gelir kaydedilmesine ilişkin herhangi bir açıklamada bulunulmamıştır.
Sonuç olarak, vekâlet ücretlerinin dağıtımı sonucunda arta kalan tutarların takibinin yapılması ve üçüncü bütçe yılı sonunda mevzuat hükümlerine riayet edilerek gelir kaydedilmesi gerekmektedir.
Avukatlık Vekâlet Ücretlerinin %5’lik Kısmının Bütçeye Gelir Kaydedilmemesi
İdare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil edilen vekâlet ücretlerinin %5’lik kısmının bütçeye gelir kaydedilmediği görülmüştür.
659 sayılı KHK’nın “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasında, vekâlet ücretinin %55’inin dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata,
%40’ının dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, bu birimdeki hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara eşit olarak ödeneceği ifade edilmiş ancak geriye kalan %5’lik kısmın kullanımına ilişkin bir düzenleme getirilmemiştir.
Bu kapsamda 659 sayılı KHK hükümlerine istinaden 08.07.2012 tarih ve 28347 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile vekâlet ücretlerinin %5’lik kısmının kullanımına açıklık getirilmiştir.
Yönetmelik’in “Ödenecek vekâlet ücretinin limiti ve dağıtım şekli” başlıklı 6’ncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi;
“Dağıtımı yapılmayan %5’lik kısım muhasebe birimince Hazineye gelir kaydedilir.”
şeklinde düzenlenmiştir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre; İdare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil edilen vekâlet ücretlerinin 333- Emanetler hesabında muhasebeleştirilmesi, toplanan vekâlet ücretlerinin %55’inin dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata,
%40’ının dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, bu birimdeki hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara eşit olarak ödenmesi, geriye kalan %5’lik kısmının ise muhasebe birimince gelir kaydedilmesi gerekmektedir.
İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle elde edilen vekâlet ücretlerinden dağıtımı yapılmayan %5’lik kısımlara ilişkin son 5 yıllık verilere göre sadece 2018 yılında tahsil edilen 1.603.378,58 TL tutarın %5’lik kısmı olan 80.168,93 TL’nin gelir kaydedildiği diğer yıllara ilişkin toplam 322.733,97 TL olan %5’lik kısımların muhasebe birimince gelir kaydedilmediği tespit edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında 13.06.2023 tarihli 21632 nolu muhasebe işlem fişi ile 333.02.05 Avukatlık Vekalet Ücretleri Hesabında bulunan tutarın %5’inin bütçeye gelir olarak kaydedildiği belirtilmiş olmasına rağmen söz konusu muhasebe işlem fişi ile gelir kaydı yapılan tutarın sadece 2022 yılında tahsili yapılan vekâlet ücretinin %5'i olduğu, diğer yıllara ait kısmın ise gelir kaydının yapılmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç itibarıyla; İdare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil edilen vekâlet ücretlerinin %95’inin mevzuatta belirtilen usul ve esaslara uygun olarak dağıtılması, geriye kalan %5’lik kısmının ise muhasebe birimince her yıl gelir kaydedilmesi gerekmektedir.