Karar Künyesi
Anayasa ve 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun şekilde işçilerin sosyal haklarından olan yıllık ücretli izinlerinin zamanında ve düzenli olarak kullandırılmadığı tespit edilmiştir.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Temel hak ve hürriyetlerin niteliği” başlıklı 12’nci maddesine göre herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” başlıklı Üçüncü Bölümünün “Çalışma şartları ve dinlenme hakkı” başlıklı 50’nci maddesine göre ise; dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri” başlıklı 53’üncü maddesinde; işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği belirtilmiştir. “Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti” başlıklı 59’uncu maddesine göre; "İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak
kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir" hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlerinden anlaşılacağı üzere yıllık izin, Anayasa’nın 50’nci maddesi ile 4857 saylı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesine göre tüm çalışanlara tanınan sosyal ve ekonomik bir hak olması ve temel hak ve özgürlüklerin içerisinde yer alması sebebiyle en üst düzeyden güvence altına alınmış ve kişinin kendisi tarafından dahi vazgeçmesi mümkün olmayan bir haktır, bu hakkın Kanuna uygun olarak kullandırılması gerekir.
Belediyede İş Kanunu’na tabi olarak çalışan 76 işçiden 10’u 2020 yılı içinde yıllık izin kullanmamıştır. Diğerleri ise kısmen kullanmıştır. Ancak işçilere kullandırılmayan yıllık izinlerin geneline bakıldığında 76 işçiden 11’inin 400 günden fazla, 11’inin 300 günden fazla, 12’sinin 200 günden fazla 13’ünün de 100 günden fazla birikmiş yıllık izni bulunmaktadır. Belediyede çalışan işçilerin büyük çoğunluğu İş Kanunu’nda belirlenen sürelerin altında izin kullanmakta ve hatta iki üç yıl üst üste hiç izin kullanmayan işçiler olduğu gibi yıllar itibariyle 2’şer 3’er gün yıllık izin kullanan işçiler bulunmaktadır.
Belediye tarafından işçilerin yıllık izinlerinin düzenli olarak kullandırılması için 2021 yılıından itibaren yıllık izin programının yapıldığı bildirilmiştir.