İdareye ait su arıtma tesislerinin bazılarında elektrik enerjisi teşvik için gerekli belgelerin henüz hazırlanamadığı ve bu sebeple söz konusu teşvikten yararlanılmadığı görülmüştür.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun teşvikleri düzenleyen 29’uncu maddesine göre; arıtma tesisi kuran, işleten ve yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine getiren kuruluşların arıtma tesislerinde kullandıkları elektrik enerjisi tarifesinin, sanayi tesislerinde kullanılan enerji tarifesinin yüzde ellisine kadar indirim uygulamaya ve ileri arıtma teknikleri ile arıtılmış atıksuyu yeniden kullanan kuruluşlara, yeniden kullanım oranına göre bu oranı yüzde yüze kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır.

2011/2245 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ise Çevre Kanunu’nun 29 uncu Maddesi Uyarınca Atıksu Arıtma Tesislerinin Teşvik Tedbirlerinden Faydalanmasında Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik kapsamında atıksu arıtma tesisi kuran ve işleten kurum, kuruluş ve işletmelerin atıksu arıtma tesislerinde kullanılan ve ödemesi yapılan bir önceki yıla ait elektrik enerjisi giderlerinin %50 oranında geri ödeneceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanun’un 29’uncu maddesine dayanılarak, 11.11.2023 tarihli ve 32366 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atıksu Arıtma Tesisi Enerji Teşviki Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur. Söz konusu Yönetmelik’in 5’inci maddesinde geri ödeme belgesinin verilmesine, 8’inci maddesinde ise geri ödeme esaslarına ilişkin düzenlemeler mevcuttur.

Yapılan incelemede, İdarenin ayrıntıları aşağıda yer alan 20 adet atık su arıtma tesisi olduğu, bunlardan 3 adet atık su arıtma tesisi için ise elektrik enerjisi bedelinin bir kısmının geri ödenmesine ilişkin teşvikle ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı nezdinde gerekli işlemlerin tamamlanmadığı tespit edilmiştir.

‌Tablo 12: Atıksu Arıtma Tesisleri Enerji Teşvik Bilgileri

İdarenin en önemli harcama kalemlerinden biri olan enerji giderlerinde son dönemlerde yaşanan artışlar göz önüne alındığında bu teşvikten faydalanmak daha önemli hale gelmektedir. Nitekim enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla İdare tarafından güneş enerji santrali kurulması hususunda yatırımlar yapılmaktadır.

İdare cevabında, Akgedik Atıksu Arıtma Tesisi'nin 03.05.2019 tarihinde Yunusemre Belediyesi'nden devralındığı, 10.02.2020 tarihinde İller Bankası'nın ihaleye çıkması ile söz konusu tesise gelen atıksuyun Muradiye Atıksu Arıtma Tesisine bağlanacağının kesinleştiği belirtilmiş, bu sebeple Akgedik Tesisi için çevre izni alınmadığı ve dolayısıyla elektrik enerjisi teşvikinden faydalanılmadığı ifade edilmiştir. Gelenbe Atıksu Arıtma Tesisi'nin 2017 yılından beri çevre izni beklediği, Sarıgöl Atıksu Arıtma Tesisi'nin ise geçici kabulünü takiben işletici müteahhit tarafından yönetildiği ve kesin kabul sonrasında İdareye devredileceği aktarılmıştır.

Sonuç olarak, İdare tarafından enerji teşviki için gerekli bilgi ve belgelerin hazırlanarak her yıl bu teşvikten eksiksiz ve aksatılmadan faydalanılması İdare kaynaklarında artışa sebep olacağından, konunun ivedilikle sonuçlandırılmasının önem arz ettiği değerlendirilmektedir.