Belediye taşınmaz mal işlemlerinin incelenmesinde; taşınmaz malların envanter işlemlerinin yapılmadığı ve mevzuatta öngörülen tablo ve cetvellerin doldurulmadığı, dolayısıyla muhasebe kayıtlarının da gerçeği yansıtmadığı, taşınmazların cins tashihlerinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

02.10.2006 tarih ve 26307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik'in “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasında; “Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazlar maliyet bedeli üzerinden, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınır.” denilmektedir. Adı geçen Yönetmelik'in “Kayıt şekli” başlıklı 7'nci maddesine göre; kamu idarelerinin, tapu

kütüğünde kendi adlarına kayıtlı olan taşınmazları, “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu” na (Ek–2), kendilerine tahsisli taşınmazları ise “Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu” na (Ek–6) kaydetmeleri gerekmektedir. Harcama birimlerince doldurulacak söz konusu formlar, mali hizmetler birimince konsolide edilecek, böylece kuruma ait taşınmaz envanteri ile mali tabloların karşılaştırılmasına imkan sağlayan icmal cetveller (Ek–7) oluşturulacaktır.

Yapılan incelemelerde, söz konusu form ve cetvellerin hazırlanmadığı görülmüştür. Belediyenin elektronik veri tabanından alınan verilerde taşınmaz sayıları ve tutarları da birbirleri ile çelişmektedir. Örneğin mali tablolarda 252 Binalar Hesabında 72.237.921,83 TL bulunurken, elektronik veri tabanında 136.027.353,80 TL tutarında kayıtlı bina bulunmaktadır.

Adı geçen Yönetmelik'in “Cins Tashihlerinin Yapılması” başlıklı 10’uncu maddesinde; “Kamu idarelerince; mülkiyetlerinde, yönetimlerinde veya kullanımlarında bulunan taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması durumunda, taşınmazlar mevcut kullanım şekli ile kayıtlara alınır. Kamu idareleri taşınmazların cins tashihinin yapılması için gerekli işlemleri yaparlar.

Tahsis edilen ve üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlar açısından bu yükümlülük, kullanan idarenin veya gerçek veya tüzel kişilerin durumu tespit eden yazısı üzerine taşınmaz maliki idareye aittir. Ancak cins tashihine ilişkin gerekli belgeler ile buna ilişkin malî yükümlülükler kullanıcılar tarafından karşılanır.” hükmü yer aldığı halde cins tashihi yapılmayan taşınmazların bulunduğu görülmüştür.

Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde yapılan bu envanter işlemlerinin, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ve Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre de mali tablolara yansıtılması gerekmektedir.

Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazlar ile tahsisen kullandığı taşınmaz kayıtlarının incelenmesi neticesinde; Belediyenin mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kayıtlarının birbirine uygun olmadığı, bunların mevcut kullanım şekline göre kayıtlara alınmadığı ve cins tashihlerinin yapılmadığı tespit edilmiştir. Belediye adına tapuda kayıtlı olan merkez mahallelerdeki taşınmazlara ilişkin değer tespitleri Yönetmelik’e uygun olarak yapılmamış ve ilgili muhasebe hesaplarıyla da ilişkilendirilmemiştir.

252 Binalar Hesabında cins tahsisi yapılmamış; 18.732.336,66 TL tutarında beton, kagir, demir veya çelik ticaret amaçlı binaların, 9.756.801,49 TL’sinin kaydı 252.01.01.09.99

ekonomik kodlu “Diğer” alt hesapta bulunmaktadır.

252 Binalar Hesabında yer alan 9.756.801,49 TL cins tashihi yapılmamış taşınmazların olması nedeniyle, mali tabloların hatalı bilgi içerdiği ve tam açıklama kavramı ilkesinin ihlal edildiği değerlendirilmektedir.

Yapılan açıklamalar doğrultusunda Belediyenin mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan taşınmazların envanter ve kayıtları ile cins tashihlerinin yapılması gerekmektedir.