Karar Künyesi
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından açılması ve muhasebe sistemi içinde yer alması gereken banka hesapları dışında, üniversitenin muhtelif birimleri tarafından açılmış ve muhasebe sistemi içinde yer almayan banka hesaplarının mevcut olduğu görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda, kamu idaresi hesaplarının niteliği ve bu hesaplara ilişkin görev, yetki ve sorumluluklar tanımlanmış; bu görev ve yetkilerin kimler tarafından kullanılacağı belirlenmiştir.
Anılan Kanun’un 61’inci maddesinde muhasebe hizmeti; “gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleri” şeklinde tanımlanmış ve bu işlemlerin muhasebe yetkililerince yürütüleceği belirtilmiştir. Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu tutulmuştur.
Diğer yandan, Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 102 Banka hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 17’inci maddesinde;
“(1) Banka hesabı, muhasebe birimleri adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya tahsil için verilen çeklerden tahsil işlemi tamamlananlar ile muhasebe birimlerince düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme emri tutarlarının izlenmesi için kullanılır.”
“Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 18’inci maddesinde ise;
“(1) Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Bakanlıkça tespit edilerek duyurulan tutarlar alıkonularak, fazlası düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırılır.
Bankalarca muhasebe birimleri adına yapılan diğer tahsilat için, teslimat müzekkeresi düzenlenmez. Bu tür tutarlar bankadan alınacak hesap özet cetveline göre kayıtlara alınır.
Muhasebe birimlerince, hesaplarının bulunduğu bankalardan nakden yapılacak ödemeler için bu bankaların kendi çekleri; ödeme yapılacak kişilerin hesaplarına aktarılacak tutarlar ile bankalarda açtırılacak krediler için “Gönderme Emri” (Örnek:14) düzenlenir. Muhasebe birimlerince, bankalar nezdindeki döviz hesabından yapılacak ödemelerde ise “Döviz Gönderme Emri” (Örnek:15) kullanılır.” denilmek suretiyle, 102 Banka Hesabının yalnızca muhasebe birimleri adına açılan banka hesaplarının takibi için kullanılacağı ve söz konusu banka hesaplarına ilişkin her türlü para yatırma, tahsilat ve ödeme işlemlerinin de muhasebe birimlerince (5018 sayılı Kanun’un anılan hükümleri uyarınca muhasebe yetkilisi ve/veya mutemedince) yerine getirileceği açıkça belirtilmiştir. Ayrıca, söz konusu hükümlerden muhasebe birimi adına açılan tüm hesapların muhasebece takip edilmesi gerektiği de anlaşılmaktadır.
Üniversite nezdinde yapılan denetimlerde muhasebe biriminin kontrolünde olmayan üniversite vergi kimlik numarası ile açılmış 18 adet banka hesabı olduğu, bu hesaplardaki hareketlerin yevmiye kayıtlarına yansımadığı görülmektedir. Söz konusu birimler ve banka hesap numaraları aşağıdaki gibidir:
Tablo 9:Yetkisiz Birimlerce Açılmış Banka Hesap Numaraları Tablosu
Hesap Numarası | Hesap adı | Birim | Banka |
TR590001 2001 3260 0006 0000 05 | Örgün Eğitim Hesabı | Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı | H. Bankası |
TR320001 2001 3260 0006 0000 06 | İkinci Öğretim Hesabı | ,, | ,, |
TR050001 2001 3260 0006 0000 07 | Tezli Yüksek Lisans | ,, | ,, |
TR750001 2001 3260 0006 0000 08 | Tezsiz Yüksek Lisans | ,, | ,, |
TR480001 2001 3260 0006 0000 09 | Doktora Hesabı | ,, | ,, |
TR210001 2001 3260 0006 0000 10 | Yaz Okulu Hesabı | ,, | ,, |
TR910001 2001 3260 0006 0000 11 | Diğer Gelirler Hesabı | ,, | ,, |
TR640001 2001 3260 0006 0000 12 | 667 KHK Öğr.Hesabı | ,, | ,, |
TR3 0001 2001 3260 0006 0000 13 | Uzem Harç Hesabı | ,, | ,, |
TR100001 2001 3260 0006 0000 14 | Uzem Materyal Gideri Hesabı | ,, | ,, |
TR800001 2001 3260 0006 0000 15 | Ortak Dersler Hesabı | ,, | ,, |
TR530001 2001 3260 0006 0000 16 | Bloke Hesap | ,, | ,, |
TR370001 0014 7909 7123 8250 17 | Diğer Gelirler | SKS Daire Başkanlığı | Z. Bankası |
TR140001 0014 7909 7123 8250 43 | Erkek Öğrenci Yurdu | ,, | ,, |
TR570001 0014 7909 7123 8250 45 | Kız Öğrenci Yurdu | ,, | ,, |
TR360001 0014 7988 0270 7150 01 | - | Uzaktan Eğitim Merkezi | Z.Bankası |
TR360001 0014 7988 0270 7150 02 | - | ,, | ,, |
TR360001 0014 7988 0270 7150 03 | - | ,, | ,, |
Kurum tarafından, üniversite bütçesi ve tasarrufu altındaki tüm hesaplar ile özel hesapların muhasebe birimi nezdindeki kamu sermayeli bankalarda takibinin gerektiği, bu kapsamda açılmış bir hesabın mevcudiyeti halinde Kamu Haznedarlığı Hesaplarına intikalini temin etmek üzere Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına bildirilmesi, bu kapsamda olmamakla birlikte Üniversite adına açılmış hesapların ise mutlak surette kapatılması ve ilerleyen dönemde kapsama girmeyen hesap açılışları için Üniversite vergi numarası ve isminin hiçbir şekilde kullanılmaması hususlarının tüm birimle yazılı olarak bildirildiği, ayrıca “Hesap Açılış Prosedürleri” düzenlenerek uygulamanın bu yönde sürdürülmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle Üniversite banka hesaplarının Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından açılması ve muhasebe sistemi içerisinde yer alması, üniversitenin muhtelif birimleri tarafından açılmış ve muhasebe sistemi içinde yer almayan banka hesaplarının kapatılarak bakiyelerinin Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı hesaplarına aktarılması, muhasebe birimince
yevmiye kayıtlarında tutulan banka hesapları ile fiili banka bakiyelerinin eş zamanlı olarak birbiriyle tutarlılığının sağlanması gerektiği değerlendirilmiştir.