Şirket tarafından, belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirmesi gereken etüt yaptırılması ve proje hazırlanmasına ilişkin işin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (b) bendine kapsamında pazarlık usulüyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4’üncü maddesine göre belli istekliler arasında ihale usulü, ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usulü ifade etmektedir. Aynı maddeye göre pazarlık usulü ise; Kanunda belirtilen hallerde kullanılabilen, ihale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü usulü ifade etmektedir. Aynı Kanunun 5’inci maddesinde, Kanun kapsamında yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla pazarlık usulü temel ihale usulü olmayıp bu usul kapsamında sadece kanunda belirtilen hallerde alım yapılabilecektir.

Öte yandan; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 20’nci maddesinde, belli istekliler arasında ihale usulü kapsamında yaptırılabilecek işlerin özellikleri sayılarak bahsedilen işlerin belli istekliler arasında ihale usulü kapsamında gördürülmesi idarelerin takdirine bırakılmaktayken 48’inci maddesinde hangi mal ve hizmet alımlarının belli istekliler arasında ihale usulü kapsamında yaptırılmasının zorunlu olduğu açık şekilde belirtilmiştir. Nitekim 4734 sayılı Kanun’un 48’inci maddesi aynen şu şekildedir:

“Mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, her ölçekte imar planı, imar uygulama, ÇED raporu hazırlanması, plan, yazılım geliştirme, tasarım, teknik şartname hazırlanması, denetim ve kontrolörlük gibi teknik, mali, hukuki veya benzeri alanlardaki hizmetler, danışmanlık hizmet sunucularından alınır.

Danışmanlık hizmetleri, bu bölümde yer alan hükümlere uygun olarak sadece belli istekliler arasında ihale usulü ile ihale edilir. Ancak yaklaşık maliyeti 13 üncü maddenin (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarının dört katının altında kalan danışmanlık hizmetleri, hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilebilir.”

Yukarıda yer alan madde hükmünden anlaşılacağı üzere, yaklaşık maliyeti Kanunun 13’üncü maddesinin (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarının dört katının altında kalan danışmanlık hizmetlerinin hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilebileceği belirtilmekteyken yaklaşık maliyeti bahsedilen tutarın üstünde kalan danışmanlık hizmetlerinin belli istekliler arasında ihale usulü ile ihale edilmesi zorunludur. 20.01.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2022/1 sayılı Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre Kanun’un 13’üncü maddesinin (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarı 2022 yılı için 873.705,00 TL olup bu tutarın dört katı 3.494.820,00 TL’dir.

Yapılan incelemede ise yukarıda bahsedilen limitin üstünde kalmasına rağmen, Şirket tarafından, 04.07.2022 tarihinde ihalesi yapılan ve 2023 yılında halen devam etmekte olan, 4.721.500,00 TL yaklaşık maliyetli “Balçova Termal Otel ve Kongre Merkezi Etüt Proje Hazırlanması İşi”nin Kanunun 21-(b) maddesi kapsamında pazarlık usulüyle ihale edildiği görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, ihalenin YİKOB ile işbirliği yapılarak gerçekleştirildiğini, projeye henüz başlanılmadığını ve herhangi bir ödeme gerçekleştirilmediğini, ihalenin sadece usul yönünden uygun olmadığını belirtmiştir.

Sonuç olarak, etüt ve proje hazırlanması işi yapısı gereği uzmanlık gerektiren bir iş olup yaklaşık maliyeti bahsedilen limitin üstünde olan işlerin, İdare tarafında yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda asgari yeterlilik koşullarını sağlayanlara gördürülmesi gerekmektedir.